Piyasa değeri nedir, neden önemlidir?

Anahtar Bilgiler

• Piyasa değeri, İngilizcede ‘Market Capitalization’ ya da ‘Market Cap’ tabirleriyle de bilinir.

• Piyasa değeri, bir şirketin ödenmemiş hisse senetlerinin dolar cinsinden toplam değeridir. 

• Piyasa değeri 10 milyar dolar veya daha fazla olan şirketler büyük, 2 milyar dolar ila 10 milyar dolar arası olan şirketler orta, 300 milyon dolar ila 2 milyar dolar arası olan şirketler ise küçük olarak anılır.

• Piyasa değeri, risk değerlendirmesi için önemli bir gösterge olarak kabul edilir, zira yatırımcılar portföylerini çeşitlendirirken piyasa değerlerini referans alır.

Selam Paparalı!

Zaman zaman haberlerde şunlar gibi başlıklara rastlamışsındır: 

“Apple, Microsoft ve Saudi Aramco’yu geride bırakarak dünyanın en değerli şirketi oldu”

“Facebook, dünyanın en değerli şirketleri sıralamasında 10. sıraya geriledi”

Bu değerlerin ve sıralamaların nasıl belirlendiğini hiç düşündün mü? Düşünmediysen de endişelenme, bu yazımızda şirketlerin değerini belirleyen ölçütlerden biri olan piyasa değeri kavramına odaklanacağız. 

Piyasa değeri nedir? 

İngilizce de market capitalization ya da market cap tabirleriyle anılan piyasa değeri, bir şirketin ödenmemiş hisse senetlerinin dolar cinsinden toplam değeridir. Bir şirketin hisse senedi sayısının hisse senedinin güncel fiyatıyla çarpılmasıyla elde edilen bu değer, yatırımcılar için şirketin büyüklüğünü anlamayı kolaylaştırır. Örneğin; hisse senetleri 100 dolardan işlem gören bir şirketin 10 milyon hisse senedi varsa, 10 milyon x 100 hesaplamasından şirketin piyasa değerinin 1 milyar dolar olduğu söylenebilir. 

Piyasa değeri nasıl belirlenir?

Piyasa değeri, şirketlerin kategorizasyonunu yapmak için de kullanılır. Piyasa değeri 10 milyar dolar veya daha fazla olan şirketler büyük, 2 milyar dolar ila 10 milyar dolar arası olan şirketler orta, 300 milyon dolar ila 2 milyar dolar arası olan şirketler ise küçük olarak anılır. Bu büyüklükler, İngilizcede large-cap, mid-cap, small-cap gibi tabirlerle ifade edilir. 

Piyasa değeri büyük oxlan şirketler, genellikle daha uzun iş geçmişine sahip daha köklü şirketlerdir ve bu gibi işletmelere yatırım yapmak daha güvenli sayılır. Şirketlerin büyüklüğünü ve değerini tam olarak hesaplamak güç olsa da işlem gören hisse senedi sayısının hisse senedi fiyatıyla çarpılmasıyla elde edilen piyasa değeri, yatırımcıların ilgilendiği, risk de dahil olmak üzere çeşitli özelliklerin temel bir belirleyicisidir. 

Bir şirketin ilk piyasa değeri, halka arz yoluyla belirlenir. Halka arzdan önce, halka açılmak isteyen şirket, kaç hissenin hangi fiyattan halka arz olunacağını belirlemek için yatırım bankalarıyla çalışır. Örneğin; halka arzdan önce değeri 100 milyon dolar olarak belirlenen bir şirket, hisse başına 10 dolardan 10 milyon ya da 5 dolardan 20 milyon hisse arz etmeyi düşünebilir. Her iki durumda da şirketin ilk piyasa değeri 100 milyon dolar olacaktır.

Şirket halk arz olduktan ve hisse senetleri borsada işlem görmeye başladıktan sonra yatırımcıların ilgisine göre arz ve talep dengesiyle fiyatı değişir. Bu da zaman içinde şirketin piyasa değerine yansır.

Dünyanın en değerli şirketleri hangileridir?

Şirketlerin piyasa değerleri hisse senetlerinin güncel fiyatlarına göre değişkenlik gösterir. Zirvedeki şirketlerin yerlerinin, şirketlere dair büyük olaylar yaşanmadığı müddetçe sık değişmeyeceği söylenebilir. 

Companiesmarketcap verilerine göre Aralık 2024 itibarıyla piyasa değeri açısından dünyanın en değerli 10 şirketi Apple, NVIDIA, Microsoft, Alphabet (Google), Amazon, Saudi Aramco, Meta Platforms, Tesla, Broadcom ve TSMC olarak sıralanıyor.

Piyasa değeri yatırım stratejisinde nasıl kullanılır?

Risk değerlendirmesi konusunda yalın ve etkin bir gösterge olarak öne çıkan piyasa değeri, ilgilendiğin hisse senetlerini belirlemede ve portföyünü farklı büyük şirketlerle nasıl çeşitlendireceğine karar verme sürecinde yardımcı olur. 

Çeşitlendirmeyi konu ettiğimiz şu yazıda da bahsetmiştik, portföyleri farklı sektörlerden, farklı büyüklüklerde, bir piyasa olayına farklı tepkiler verebilecek hisse senetleriyle çeşitlendirmek, riskleri azaltmak açısından önemlidir. 

• Piyasa değeri 10 milyar doları aşan büyük şirketlerin hisse senetleri, çoğunlukla uzun süredir işlem görüyordur ve bu şirketler köklü şirketlerdir. Bu şirketler kısa sürede büyük getiriler vaat etmese de temettü dağıtıyorlarsa temettü ödemelerinde tutarlı bir artış verir ve uzun vadeli yatırımcılar için sabit pasif gelir avantajı sunabilir. Öte yandan hisse senedi fiyatları büyük olaylar yaşanmadıkça aşağı yönlü değişmez, bu yönüyle portföyde tutulması avantajlıdır.
• Hızlı büyüme yaşaması beklenen bir sektörde yerleşik olarak faaliyet gösteren orta ölçekli şirketler, büyüme potansiyeli açısından dikkat çekicidir. Yine de büyük ölçekli şirketlerden daha çok risk taşırlar.
• Piyasa değeri 300 milyon ila 2 milyar dolar arasında değişen küçük ölçekli şirketler ise sistematik risklere, bir diğer deyişle piyasada ve ekonomide görülen değişimlere orta ve büyük ölçekli şirketlere kıyasla daha hassastır. Niş pazarlarda faaliyet gösterebilen, daha genç olan ve yeni endüstrilere odaklanan bu şirketlerin riskleri büyük olsa da kazanç olasılıkları da yüksektir. 

Son noktada, portföyü farklı ölçeklerdeki şirketlerin hisse senetleriyle çeşitlendirmek ve bu çeşitlendirmeyi doğru ağırlıklarla yapmak, portföy güvenliği açısından önem taşır. 

Piyasa değeri hakkında yanlış bilinenler

Piyasa değeri, şirketlerin borsadaki değerini belirlemek açısından sıklıkla başvurulan ve genel bir yaklaşım sunan bir gösterge olsa da şirketin özellikle satın alma ve birleşme süreçlerinde kullanılacak toplam değerini hesaplamak açısından yeterli değildir. Zira piyasa değeri, şirket değerinin yalnızca bir kısmını yaklaşık olarak hesaplar. Çünkü hisse senetlerinin fiyatları pek çok farklı değişkenle belirlenir. Şirketi doğrudan edinmek isteyen bir başka kurumsal yatırımcı için şirketin fiyatını doğru bir biçimde hesaplamanın yolu işletme değerini hesaplamaktan geçer. 

Piyasa değeri ve işletme değeri arasındaki temel fark şu şekilde açıklanabilir: Piyasa değeri yalnızca bir şirketin özsermayesinin değerini yansıtır. İşletme değeri ise işletmeye yatırılan toplam sermaye miktarını yansıtır. İşletme değeri, şirketin piyasa değerine toplam borçların eklenmesi ve nakit varlıkların bu değerden çıkarılmasıyla elde edilir. İşletme değeri, birçok yatırımcı tarafından şirketi satın almanın maliyetinin kaba bir tahmini olarak kullanılır.

Papara Yatırım Hesabınla dünyanın en değerli şirketlerine yatırım yapmaya başla!

Paparalı, Papara Yatırım Hesabını hemen bugün açarak, yukarıda sıraladığımız dünyanın en değerli şirketlerine 1$ gibi düşük tutarlarla bile yatırım yapabileceğini biliyor muydun? Apple’dan Microsoft’a, Berkshire Hathaway’den Amazon’a, Meta’dan TSMC’ye, dünyanın piyasa değerine göre en değerli şirketlerine Papara Yatırım Hesabı ile ortak olabilirsin. 

Papara Yatırım Hesabını dakikalar içinde açabilir, Papara hesabındaki bakiyeyi saniyeler içinde yatırım hesabına aktarabilirsin. Papara Yatırım Hesabında TL bakiyeni dolara dönüştürerek hemen yatırıma başlayabilirsin.

Papara Yatırım Hesabında sunulan tüm hizmetler, Türkiye’de Sermaya Piyasası Kurulu (SPK), ABD’de ise Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından denetlenen servis sağlayıcılar tarafından sunulur. Ayrıca Papara Yatırım Hesabına yapacağın 500 bin dolara kadar olan yatırımlar Menkul Kıymetler Yatırımcı Koruma Kurumu (SIPC) tarafından korunur.

Papara Yatırım Hesabı ayrıcalıklarından faydalanmak için aşağıdaki butona dokunarak Paparalı ol, dakikalar içinde borsa yatırımcısı ol.

Papara Yatırım Hesabı Aç!