Hisse senedi yatırımı ve ticareti arasındaki farklar nelerdir?

Anahtar Bilgiler

• Hisse senedi yatırımı yapanlar, sevdikleri şirketlerin hisse senetlerini alarak uzun vadeli bir yatırım stratejisi izler ve olağanüstü durumlar oluşmadığı sürece portföylerindeki hisse senetlerini elden çıkarmaz.
• Hisse senedi ticareti yapanlar ise piyasalardaki değişimlerden avantaj elde etmeye çalışır. Uzun vadeli bir portföyleri olmaz, al-sat yaparak tasarruflarını artırma amacı taşırlar.
• Al-satçılar kısa vadede kâr amacı güderken, yatırımcılar uzun vadeli düşünür.
  
  

Selam Paparalı! Bu yazıyı okuyorsan, yatırım yapma düşüncesinin aklına düştüğünü varsayıyoruz. Yatırımcılığa başlamadan ve birikimlerini değerlendirmek için atacağın adımlara karar vermeden önce, bu konuda farklı yaklaşımlar olduğunu bilmen gerektiğini düşünüyoruz. Bu sebeple bu yazımızda, yatırım ve al-sat işlemlerini mercek altına alıyoruz ve ikisi arasındaki farkları açıklıyoruz. Merak ettiysen, yaklaş!

Hisse senedi yatırımı ve hisse senedi ticareti, finansal piyasalarda kâr etmenin ya da birikimleri değerlendirmenin çok farklı ama ilişkili iki yöntemidir. Yatırımcılar ve hisse senedi ticaretiyle uğraşanlar piyasaya katılarak tasarruflarını büyütmeye çalışır. Genel olarak yatırımcılar hisse senedi satın alarak bu hisse senetlerini uzun süre boyunca ellerinde tutma yoluyla, daha az risk alarak birikimlerini artırmanın peşinde koşar. Tüccarlar, al-sat yapanlar, hisse senedi ticaretiyle uğraşan piyasa katılımcıları ise yatırımcıların aksine, daha kısa zaman diliminde pozisyon alarak fiyat hareketlerinden avantaj sağlamaya çalışır. Al-sat yapanlar anlık ya da kısa vadeli kararlarla yükselen veya düşen piyasalardan yararlanmak ister.

Hisse senedi yatırımı nedir?

Hisse senedi yatırımı, halka arz olmuş şirketlerinin hisse senetlerinin alınarak tutulması işlemdir. Yatırım yapmak, emeklilik hesaplarında olduğu gibi uzun vadeli bir yaklaşımı temsil eder. Yatırımın amacı, bir hisse senedi portföyü, hisse senedi sepeti, yatırım fonları, tahvil gibi borçlanma kağıtlarını ve diğer benzeri yatırım araçlarının satın alınarak elde tutulması yoluyla birikimleri değerlendirmektir. Varlıkların uzun süre elde tutulması, yatırımcıların kısa vadeli fiyat hareketlerinden etkilenmemesine olanak tanır. Böylece yatırımcılar portföylerini kısa vadedeki negatif hareketlerden korumuş olur. Uzun vadeli bakış açısı, yatırımcılar için kâr ve temettü gelirlerini ilave hisse senetlerine yeniden yatırarak getirilerini artırmalarına da imkân sağlar.

Hisse senedi yatırımcıları, yıllar boyunca elde tuttukları varlıkları sayesinde sadece temettü gelirinden değil, aynı zamanda hisse senedi bölünmelerinden de yararlanır. Hisse bölünmesi, bir taraftan eldeki hisse sayısının artmasına yol açar. Ayrıca hisse fiyatının bölünme öncesine göre azalır, böylece yeni katılımcılar ortaklığa girer ve hisselerin işlem hızı artar. Bu da elde daha likit, bir diğer deyişle nakde daha kolay çevrilebilen senetlerin olması anlamına gelir.

Hisse senedi yatırımcılarının en önemli özelliği, piyasadaki kaçınılmaz dalgalanmalar karşısında pozisyonlarını değiştirmemeleridir. Bunun altında yatan en büyük neden ise yatırımcıların piyasadaki ani ya da normal dışı hareketlerin toparlanacağı ve kayıpların uzun vadede telafi edileceği beklentisine sahip olmasıdır. Bu da aslında yatırımcıların portföylerine hisse senedi alırken, fiyat-kazanç oranları (price/earning ratio), içsel değer (instrinsic value) ya da finansal tahmin yöntemleri gibi piyasa temellerinden yararlanmasının tipik bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Piyasa analizi ve tahmin yöntemleri kullanmak, fiyat dalgalanmaları karşısında hızlı karar verme önünde bir tampon görevi görür. 

Hisse senedi ticareti nedir?

Kısaca al-sat olarak da adlandırılan hisse senedi ticareti ise günlük, aylık ya da üç aylık gibi kısa vadeli dönemlerde getiriyi en üst düzeye çıkaracağı varsayılan stratejilerdir. Al-sat işlemlerinde amaç nispeten daha kısa sürelerde fiyat hareketlerinin avantajından yararlanmaktır. Bir diğer deyişle hisse senedini düşük fiyattan alıp, daha yüksek fiyattan satarak kâr elde edilmesi hedeflenir. Açığa satış olarak bilinen düşen bir piyasada yüksek fiyatla hisse senedi satarak, bu hisse senedinin daha sonra düşük bir fiyattan alınması da bu kapsama girer.

Hisse senedi ticaretiyle uğraşanlar, belirli bir süre içinde kâr elde etmek için önceden belirledikleri stop-loss emirlerini kullanır. Stop-loss emirleri, hisse senedi fiyatı belirli bir noktaya geldiğinde al ya da sat emri verilmesidir. Elbette al-satçılar da belirli analizlere dayanarak işlem yapar. Hareketli ortalamalar, değişken (stokastik) göstergeler gibi teknik analiz araçları kullanılan yöntemler arasında yer alır.

Hisse senedi ticaretiyle uğraşanların tarzı, hisse senetlerini ellerinde tuttukları süreye göre belirlenir. Al-sat yapanlar genellikle dört şekilde kategorize edilir:

• Pozisyon tüccarı: Bu gruba giren al-satçılar pozisyonlarını aylardan yıllara kadar korur.
• Swing al-satçı: Bu gruptaki al-satçılar pozisyonlarını haftalardan aylara kadar korur.
• Günlük al-satçı: Pozisyonlar gün boyunca tutulur.
• Scalp al-satçı: Bu grupta yer alanlar pozisyonları saniyeler ya da dakikalarla ifade edilen zaman diliminde tutar.

Hangi stilin seçileceği, hesabın büyüklüğü, işlemler için ayrılabilecek süre, deneyim ve risk toleransı gibi unsurlara göre belirlenir.

Farkları nelerdir? Hangisini seçmeliyim?

Her iki bakış açısı da temelde hisse senedi piyasasında tasarrufları büyütmeyi içerir. Ancak hisse senedi yatırımcısı ve hisse senedi ticaretiyle uğraşanlar bu amacı farklı şekillerde gerçekleştirmeye çalışır. Temel farklar, aşağıdaki gibi özetlenebilir.

• Yatırım ve ticaret arasındaki en temel fark, vadelerdir. Al-satçılar kısa vadeli kâr amacı güder. Kısa vade kimi zaman dakikaları kimi zaman ayları ifade eder. Yatırımcılar ise uzun vadeli düşünür. Yıllar boyunca pozisyonlarını koruyarak piyasa oynaklığından en az şekilde etkilenir.
• Yatırım ve ticaret arasındaki diğer fark sahip olunan odak noktasıdır. Yatırımcılar genel olarak bir hisse senedinin temel faktörlerine, al-satçılar ise hisse senedinin bir sonraki adımını ve yönünü nasıl avantaja çevireceğine odaklanır.
• Yatırımcılar, hisse senedi yatırımı yaparken şirketin büyüme potansiyelini ve sermaye değerini inceler, ancak al-satçılar genelde ekonomik ya da siyasi belirsizlik, piyasa dalgalanmaları, yanlış fiyatlamalar gibi unsurları avantaja çevirmeye çalışır.

Farkları belirttikten sonra gelelim hangisini seçeceğin konusuna. Aslında her iki bakış açısının da farklı temelleri olduğu için genelleyici bir karşılaştırma yapmak yanıltıcı olur. Ancak, al-sat yapmanın iki temel riski olduğu belirtilebilir.

Birincisi, al-sat yapmak çok fazla spekülasyon içerir. Çok fazla spekülasyon ise anlık kararları gerektirir. Hızlı karar almak kimi zaman kumar oynamaya benzer. İkincisi al-sat yapmak aynı anda çok fazla işlemi/durumu izlemeyi gerektirdiğinden, portföy çeşitlendirmesi minimum düzeyde kalabilir. Bazen hiç çeşitlendirme yapılmaz. Bu da al-satçının portföy çeşitlendirmesinin dengeleyici özelliğinden faydalanmasını engeller. Ancak bu iki riskin yanında al-sat işlemlerinin daha yüksek getiri anlamına gelebileceği de unutulmamalıdır. Yatırımcılar yıllık yaklaşık %10’luk bir kazanç elde etmeyi umabilirler, fakat al-sat yapanlar bu kazancı ayda ya da çok daha kısa sürede kazanmayı hedefler.

Tüm bu nedenlerden dolayı bu iki stratejiden birini herkes için geçerli bir “en iyi yol” olarak sunmak zordur. Fakat oynaklıktan kaçmayı tercih ediyorsan, dolayısıyla düşük risk toleransın varsa ve birikimlerini yatırıma dönüştürmek istiyorsan hisse piyasalarında işlem yaparken uzun vadeli düşünebilirsin.

Papara Yatırım Hesabını aç, uzun vadeli yatırımlara başla!

Paparalı, Papara’da yatırım tercihin ne olursa olsun, Yatırım Hesabını kullanarak stratejilerine uygun işlemler yapabilirsin. Dilersen gelecek vaat ettiğine inandığım endüstri ve kategorileri inceleyebilir, örneğin sağlık ya da bilişim teknolojileri gibi bir kategoride sıralanan şirketlere yatırım yapmayı tercih edebilirsin. İstersen temettü dağıtan şirketleri keşfedebilir, temettü dönemlerinden önce hisse senetlerini elinde tutarak dağıtılacak kâr paylarından yararlanabilirsin. Uzun vadelerde, senin adına tutulan ve tamamen senin sahip olduğun hisselerle tasarruflarını büyütebilir, geleceğine yatırım yapabilirsin.

Papara Hesabı Aç!