Borsa stratejileri: Kısa, orta ve uzun vadeli yatırım

Kilit Noktalar

• Borsa stratejileri, menkul kıymet piyasalarında alım satım ve yatırım yapmak için kullanılan; çeşitli sistemlere, analiz yöntemlerine dayanan stratejilerdir.

• Yatırım stratejileri; kısa, orta veya uzun vadeli planlanabilir. Yatırımda zaman dilimi belirleme, yatırımcının risk iştahına, sermayesine ve mevcut piyasa koşullarına göre şekillenir.
  
  
• Kısa vadeli yatırım stratejileri kısa vadede yüksek getiri potansiyeli sunsa da daha yüksek risk içerir. Uzun vadeli yatırım stratejileri daha az likidite gerektirir, uzun vadede servet büyümesi olanağı sunar; ancak sabır gerektirir. 

Selam Paparalı! Hemen bir soruyla başlayalım: Plan yapmayı sever misin? Günlerini, haftalarını, hatta aylar sonrasını planlamayı bir görev belleyip ajanda ve takvim kullanmaktan gizli gizli keyif alanlardan mısın? Yoksa koluna "carpe diem" dövmesi yaptırmayı düşünüp hayatın her gün karşına getireceği sürprizleri keşfetmeyi macera görenlerden mi? "Ben tam ortalardayım" diyorsan o da mümkün, zira güzel bir hayat, iyi kurulan dengelerden ibaret. 🧘 

Evet, bu kişisel gelişim odaklı kısa girişi, esas konumuza bağlamanın zamanı geldi. Şayet Papara’da Yatırım Hesabı açıp Amerika borsalarında hisse senedi alıp satmaya başlayacaksan, daha tutarlı işlem yapabilmek için borsa stratejilerine ihtiyaç duyacaksın. Biz de her zamanki gibi önce “borsa stratejisi nedir?” kavramını yanıtlayıp, sana uygun stratejileri kavramana ve seçmene yardımcı olacağız. 😎Başlayalım mı, ne dersin?

Borsa stratejileri nedir?

Borsa stratejisi, menkul kıymet pyasalarında alım satım ve yatırım yapmak için kullanılan sistematik metodolojidir. Borsa stratejileri, bir yatırım kararı alırken izleyeceğin bir yol haritası ve kural kitabı gibidir. Basit veya karmaşık olabilir, kısa vadeli getirilere veya uzun vadeli değere odaklanabilir. Çeşitli sektörleri önceliklendirebilir, yatırım riskleri daha fazla veya daha az olabilir. Risk toleransına ve risk iştahına göre farklılaşabilir, küresel trendlerden beslenebilir veya kişisel vizyonuna dayanabilir. Tarihi yüzyıllar öncesine dayanan hisse piyasaları gösteriyor yatırımcılığın herkes için, her dönemde geçerli bir yolu yoktur. Sen de diğer pek çok yatırımcı gibi kendi yolunu çizenlerden olmalısın, bir farkla, Papara farkıyla!

Parantez: Trading ve yatırım arasındaki fark nedir?

Yatırım stratejilerini çeşitli zaman dilimlerine göre değerlendirmeden önce, Türkçede ticaret veya al-sat olarak anılan trading ve yatırım olarak bildiğimiz investment kavramlarına odaklanmak istedik. Trading, genelde kısa vadede kazanç elde etmeye odaklanan, sık işlem öngören borsa faaliyetinin adıdır. Yatırım ise daha uzun vadeli, konjonktürel veya dönemsel gelişmelerden etkilenmeyen, bir yatırım tezi doğrultusunda kararlı bir biçimde gerçekleştirilen bir faaliyettir. Aşağıda sıralayacağımız strateji tanımları, hem trading hem de yatırım cephesinden okunabilir. Yatırımdan söz edildiği noktada, belirtilen süreler de uzar. 

Kısa vadeli yatırım stratejileri nelerdir?

Kısa vadeli yatırım stratejisi veya kısa vadeli al/sat stratejisi, bir hisse senedinde genellikle günler veya haftalar gibi kısa bir zaman diliminde pozisyon açmayı veya kapatmayı öngören yatırım stratejisidir. Kısa vadeli yatırım stratejileri bir günden de daha kısa olabilir. Başka bir deyişler yatırımcılar bir hisse senedini satın aldıktan saatlar sonra satabilir. Bu stratejide yatırımcılar, küçük fiyat hareketlerinden ve kısa vadeli trendlerden kâr elde etmeyi umar. Başlıca kısa vadeli yatırım stratejileri; scalping, day trading ve swing trading olarak sıralanır. Her biri ayrı birer yazı konusu olabilecek bu stratejilere kısaca değinelim.

• Scalping: Türkçeye kısa vadeli al-sat veya anlık alım-satım olarak çevrilebilen scalping, yatırımcıların genellikle kâr elde etmek için dakikalar ve hatta saniyeler içinde pozisyonlara girip çıktıkları aşırı kısa vadeli stratejilerdir. Scalping stratejisini izleyen al-satçılar temel analizle ilgilenmez, daha çok teknik göstergeleri okumaya odaklanır. Bu strateji genellikle emtia ve döviz ticaretinde kullanılır.
  
  
• Day trading: Gün içi ticaret veya günlük alım-satım olarak bilinen day trading, alım satım işlemlerinin aynı işlem gününde gerçekleştirilmesi anlamına gelir. Yatırımcılar, kısa vadeli fiyat hareketlerinden yararlanmaya, kapanış sonrası dalgalanmalardan etkilenmemeye odaklanır. Hisse senetleri, emtialar, endeksler ve döviz yatırımlarında kullanılan bu stratejide grafik modellerini ve indikatörleri kapsayan teknik analiz araçlarından yararlanılır.

Unutma, ABD borsa regülasyonları gereği, 25 bin doların altında bakiyeye sahip yatırımcılar, 5 borsa işlem günü içinde yalnızca 3 kez günlük al/sat yapabilir. 

• Swing trading: Türkçede salınım ticareti olarak da anılabilen swing stratejisi, orta vadeli stratejiler arasında sayılsa da kısa vadeli stratejiler içinde değerlendirilebilir. Bu stratejide yatırımcılar, pozisyonlarını birkaç gün veya hafta boyunca tutar. Yatırımcılar, bir varlığın belirli bir döngüdeki zirvelerini ve diplerini inceleyerek, gelecek kâr etme potansiyeli olup olmadığını tespit etmeye odaklanır. Yalnızca teknik analizden değil, temel analizden de yararlanan strateji, piyasa örüntülerini keşfetmeye çalışır.
  
  

Orta vadeli yatırım stratejileri nelerdir?

Orta vadeli yatırım stratejileri, genellikle birkaç gün veya birkaç haftayı kapsayan yatırım stratejileridir. Orta vadeli yatırım stratejileri, hem kısa vadeli yatırıma göre daha az kaynak gerektirir, hem de uzun vadeli yatırımda olduğu gibi sermayeyi uzun süre bağlama problemini ortadan kaldırır. Bir önceki başlıkta açıkladığımız swing stratejisi veya kısa vadeli trend stratejisi, orta vadeli yatırım stratejileri arasında değerlendirilebilir. Zira her ikisi de hem teknik hem temel analizden yararlanır, ayrıca trendlere ve belirli bir döngü boyunca piyasanın veya varlığın izlediği trendlere odaklanır. 

Uzun vadeli yatırım stratejileri nelerdir?

Uzun vadeli yatırım, günlerin, haftaların, hatta ayların ötesinde bir zaman dilimi gerektiren yatırım stratejisidir. Örneğin; bir yatırımcı, bir varlığı elinde en az üç yıl tutmaya karar verdiyse, bu uzun vadeli yatırım stratejisi sayılır. Uzun vadeli yatırımcılar, istikrarlı getiriyi uzun vade sonunda elde etmeye razı olurlar. Bunu yaparken piyasa dalgalanmaları gibi risklerden de korunur ve uzun vadede elde edecekleri değere odaklanırlar. Örneğin temettü yatırımcılığı bir uzun vadeli yatırım stratejisidir. Uzun vadeli yatırımcılar, genelde teknik göstergelerden ziyade temel analize odaklanır; şirketlerin uzun vadede üretebilecekleri değeri ve mevcutta vaat ettikleri potansiyeli keşfetmeyi tercih eder. Uzun vadeli yatırımcılar, çok hızlı değişmeyen, piyasada rüştünü ispatlamış, finansal sürdürülebilirliği olan ve rakipsiz sayılabilecek hisseleri seçer. 

Kısa, orta ve uzun vadeli yatırım stratejileri arasındaki farklar

Yukarıda özetlemeye çalıştığımız tüm yatırım ve ticaret stratejileri birbirlerine kıyasla çeşitli fırsatlar ve riskler içerir. Bu farklılıklar genellikle zaman dilimi, yatırım getirileri, zarar ve yatırım riskleri, likidite kapasitesi, amaç ve yatırım tezi ve emek gibi faktörlere odaklanır. Bir tabloyla daha kolay, anlaşılır bir biçimde açıklayalım.

 

Farklar	Kısa vadeli yatırım	Orta vadeli yatırım	Uzun vadeli yatırım
Yatırım amacı	Sermayeyi korumayı, kısa vadeli büyük kazançları ve likiditeyi amaçlar.	Dengeli büyüme ve ortalama gelir beklentisiyle yapılır.	Sermayeyi uzun vadede büyütmeye ve bileşik büyümeyle serveti artırmaya odaklanır.
Artılar	Kısa vadede potansiyel yüksek getiri Kısa vadeli fırsatları değerlendirme şansı Yüksek likidite	Ilımlı kazanç için ideal Dengeli riskler Çeşitlendirme ve trendleri yakalama olanağı	Yüksek büyüme potansiyeli Enflasyondan korunma Bileşik getiriden yararlanma ve kümülatif büyüme
Eksiler	Stres Yüksek risk Yüksek işlem maliyetleri	Ortalama risk Aktif takip gerekliliği Uzun vadede daha az getiri	Az likidite Döngülerde yüksek risk Sabır ve uzun vadeli yatırım vizyonu gereksinimi
Likidite	Yüksek	Orta	Düşük
Kimin için uygun?	Deneyimli al-satçılar, finans piyasası uzmanları ve zamanı olan yatırımcılar	Orta vadede birikim yapmak isteyen, finansal okuryazarlığı olan, piyasa gelişmelerini izlemekten keyif alan yatırımcılar	Piyasayı günlük olarak takip edemeyen, geleceğe yatırım yapan, uzun vadeli finansal hedefleri olanlar

 

Dileriz bu tablo, farklı yatırım stratejilerinin birbirinden nasıl ayrıştığına dair rehber olur! Bir sonraki başlıkta, “Hangi yatırım stratejisini seçmeliyim?” sorunun yanıtını keşfetmeni kolaylaştıracak başka bilgiler de paylaşacağız. Devam edelim!

Hangi strateji, hangi durumda uygulanır?

Doğrusu yatırım stratejisi tercihinde ipler senin elinde. Senin için en doğru stratejiyi belirlemeye çalışırken yatırım hedef tespiti için kendine aşağıdaki soruları sormanı öneriyoruz: 

• Yatırım riskleri konusunda neler biliyorum? 
• Ne kadar yatırım riski alabilirim? Risk iştahım ne seviyede?
• Yatırımlarımla ne hedefliyorum? 
• Piyasalar dalgalanabilir ve kayıp yaşayabilirim, yatırımcı psikolojisi nasıl çalışır?
• Risk yönetimi ne demek, risk yönetimi için hangi stratejiler uygulanmalı?
• Ekonomik durumum yatırım yapmaya müsait mi?
• Yatırım yapmak için doğru bir zaman mı? 
• Piyasalar hakkında neler biliyorum, finansal okuryazarlığım ne seviyede?
• Yatırım ve alım satım işlemlerine ne kadar vakit ayırabilirim?

Evet, listenin büyük olduğunun farkındayız; ama eğer bu kadar çok soru seni harekete geçmekten alıkoyacaksa, hemen bir parantez açalım. 

• Bireysel yatırımcılığa dair teknolojiler artık çok gelişti ve yatırımcılığa başlamak için büyük sermayelere ihtiyaç duymuyorsun. Örneğin Papara’da Yatırım Hesabı açarak, sadece 1 dolarla dahi Amerika borsalarında sevdiğin şirketlerin hisselerine ortak olabilirsin. 
• Yatırımcılığa başlamadan önce, Sermaye Piyasası Kurulu kuralları gereği “uygunluk testine” tabi tutulursun. Bu test, senin gelir seviyeni, mesleğini ve risk iştahını ölçmek için tasarlanmıştır. Bu teste doğru ve samimi yanıtlar verirsen, çok risk almanı gerektiren yatırım enstrümanlarıyla zaten karşılaşmazsın.
• Piyasalara dair bilgi birikimini, Papara gibi finansal okuryazarlığına da hizmet eden platformlarda geliştirebilir; piyasa dinamiklerini kavramanı kolaylaştıran içeriklerden yararlanabilirsin.
• “Piyasa yatırıma elverişli mi?” sorusu, yatırım yapacak sermayen varsa pek geçerli olmayabilir; ancak yüksek fiyattan satılan hisseleri alıp zarar riski almaktan da kaçınmalısın. Ya da eğer piyasa koşulları daralmaya işaret ediyorsa, sermaye piyasalarındansa daha az riskli varlıklara yönelebilir, Papara’da altın alarak yatırım yapabilirsin. 

Güncel durum: ABD’den gelen aralık enflasyonu verisi ve JPMorgan, Wells Fargo, Citi gibi bankalardan gelen bilançolar, enflasyon risklerinin korkulduğu kadar artmadığına işaret etti. ABD merkez bankası Fed, geçtiğimiz Eylül’de bir faiz indirimi döngüsüne başlamış; ancak 2024’ün son toplantısında 2025’e dair faiz indirimi senaryolarını azaltmıştı. Bu durum bir paniğe sebep oldu, ancak son enflasyon verisi “korkulduğu gibi” olmadığını gösterdi. Donald Trump’ın 20 Ocak’ta göreve başlayacak olması, ABD borsalarında işlem gören şirketler için iyimser görünümleri beraberinde getiriyor. Tabii Trump’ın gümrük tarifeleri risk unsuru olmaya devam ediyor. Ancak genel manzarada, 2025’in başlarının borsa yatırımına başlamak için kötü bir zaman olmadığını söylemek mümkün.

Bu yazıda neler öğrendik? 

Her yazımızda yaptığımız gibi, bu yazımızı da son bir toparlama paragrafıyla tamamlayalım. Bu yazıda borsa yatırım stratejilerinin genellikle planlandıkları süre zarfına göre sınıflandırıldığını öğrendik. Teknik analiz, temel analiz gibi, ayrıntılarına daha sonra değineceğimiz kavramlarla karşılaştık. Trading / al-sat ve yatırım arasındaki farka kısaca göz attık ve "Kısa vadeli yatırım stratejileri nelerdir?", "Orta vadeli yatırım stratejileri nelerdir?", "Uzun vadeli yatırım stratejileri nelerdir?" sorularını yanıtladık. Sonra da bu üç farklı strateji tipinin temel özelliklerini ve farklılıklarını özetledik. Son olarak risk iştahına, sermayene, yatırım araçlarına erişebilirliğine ve piyasanın durumuna göre, yatırıma ne zaman ve nasıl başlama kararını senin alabileceğini paylaştık. 

Amerika borsalarında yatırım yaparak ürünlerini kullandığın, sevdiğin, haberlerini yakından takip ettiğin şirketlerin ortağı olma fikri hoşuna gittiyse, küçük sermayelerle geleceğini inşa etmeye bugünden başlayabilirsin. Papara’da Yatırım Hesabı açarak kolayca TL’ni Papara’da dolara çevirebilir ve hisse senetlerine parçalı yatırım olanağıyla dilediğin tutarda yatırım yapabilir; portföyünü oluşturabilirsin. 

Sıkça Sorulan Sorular

Kısa Vadeli Yatırım Nedir

Kısa vadeli yatırım, kısa zamanda daha yüksek getiri elde etmeye odaklanan, yüksek likidite gerektiren, riskleri yüksek olan ve genellikle profesyonel yatırımcılar tarafından uygulanan yatırım stratejisidir. 

Orta Vadeli Yatırım Nedir

Orta vadeli yatırım, orta vadede ılımlı bir getiri büyümesi bekleyen, birikimleri enflasyon gibi dış etkenlere karşı koruma yolu sunan, yatırım tercihlerini değiştirebilme esnekliği sağlayan bir yatırım stratejisidir.

Uzun Vadeli Yatırım Nedir

Uzun vadeli yatırım, yıllık yatırım planlamaları kapsamında, çeşitlendirmeye dayanan, genellikle temel analizi referans alan ve şirketlerin üreteceği değere odaklanan, kümülatif büyümeyi esas alan bir yatırım stratejisidir. Örneğin temettü yatırımı, uzun vadeli yatırıma örnek gösterilebilir.

Hangi Strateji En Kârlıdır?

Piyasalarda her zaman geçerli olan ve kârlılığı yüksek sabit bir strateji yoktur. Her strateji, birden fazla kriterin bir araya geldiği durumlarda kârlı olabilir. Ancak bu, yatırımda risklerin olmadığı anlamına gelmez. Uzun vadeli yatırım stratejisi, bileşik getirinin gücüyle uzun vadede kârlı olabilir; ancak sabır gerektirir. Kısa vadeli yatırım ise doğru trendlerle kısa vadede kârlı olabilir; ancak büyük riskler de taşır.