Fed nedir? Fed kararları piyasaları nasıl etkiler?

Anahtar Bilgiler 

• Federal Reserve kurumunun kısaltılmış ismi olan Fed, ABD merkez bankasıdır. 

• Fed faiz kararı uzun vadewli bir duruşun, ekonomik yaklaşımın habercisidir. 

• Fed faiz düşürürse daha hızlı büyümenin ve ekonomide toparlanmanın görüleceği bir döneme girilir. Fed faiz artırırsa tüketiciler için borçlanma maliyetleri artar ve yatırımcılar daha muhafazakâr bir tutum benimsemeye başlar. 
  
  

Selam Paparalı! Amerikan borsalarına yatırım yapmayı aklına koyduysan, yatırım kararlarına etkileyecek başka bir unsur da Amerika Birleşik Devletleri'nin para politikalarını belirleyen kurum olan Fed'dir. Bu yolculukta ekonomi dengelerini anlaman, mekanizmanın nasıl çalıştığını görmen, karar verirken doğru stratejiler izlemen konusunda sana yardımcı olur. Dolayısıyla özellikle NYSE, Nasdaq gibi Amerikan piyasalarında işlem yaparken Fed’in kararlarının, çoğunlukla Fed’in faiz kararlarının ve ekonomiye karşı tutumunun piyasalara nasıl etki ettiğini bilmelisin. Fed kararlarının piyasa etkisini anlamaya başladığında, yatırımcıların Fed eylemlerine nasıl tepki verdiğini de görürsün ve sen de trendleri izlemeye başlarsın. 

Bu yazımızda ABD ekonomisinin etkin bir biçimde faaliyet gösterebilmesi için çalışan Fed’in ne olduğuna, ABD merkez bankası Fed tarafından verilen kararların piyasaları nasıl etkilediğine değineceğiz. Bu sebeple “Fed nedir?” “Borsalar Fed kararlarına nasıl reaksiyon gösterir?” “Fed faiz kararları piyasaları nasıl etkiler?”, “Yatırımcılar Fed kararlarına karşı nasıl davranış sergiler?” gibi soruların yanıtlayacağız. 

Fed nedir?  

ABD merkez bankası Fed, Federal Reserve isimli kurumun kısaltmasıdır. ABD ekonomisinin etkin işleyişini ve genel anlamda kamu çıkarını korumayı hedefleyen Fed, ülke ekonomisinde maksimum istihdamı, istikrarlı fiyatları ve ılımlı, uzun vadeli faiz oranlarını teşvik etmek için ülkenin para politikasını yürütür. Ayrıca hem ülke içindeki hem de uluslararası alanda ABD’nin sahip olduğu bankacılık sisteminin güvenliği için çalışır. Münferit finansal kurumların güvenliğini ve sağlamlığına odaklanan Fed, para politikası üzerinde söz sahibi olan bağımsız bir oluşumdur.  

Merkez bankaları, temelde ülkelerde para politikalarının belirlenmesinde ve işletilmesinde görev alır. Fed de ABD merkez bankası olarak konumlanır ve ürettiği politikalarla ülkenin para politikasının belirleyicisi rolünü üstlenir.  

Fed faiz oranı nedir?  

İngilizce "interest rate" olarak bilinen faiz kararları, temelde paranın kullanım bedeli, paranın maliyetidir. Bu faiz oranı, bankalar gibi mevduat kurumlarının gecelik krediler için birbirlerinden talep ettiği faiz oranıdır. Faiz oranı üretim ve tüketim arasındaki, bir başka deyişle arz ve talep arasındaki dengesizlikten kaynaklanan dönemlik fiyat artışlarını tanımlayan enflasyonu kontrol etmek için kullanılan merkez bankası enstrümanlarından biridir. Faiz oranı artırılırsa paranın maliyeti artacağından, piyasaya para arzı da azalacak, yani talep azalacak ve arz ve talep dengelenecektir. Faiz oranı azaltıldığında ise para daha ucuz hale gelecek, harcama teşvik edilecektir.  

Fed faiz kararı ne zaman sorusunun yanıtını vermek gerekirse, Fed, her yıl 7 haftada bir toplanarak, yılda 8 kez faiz oranı üzerine bir karar açıklar. O dönemki ekonomik koşullar, Fed’in para politikasında belirleyici olur. Kimi zaman enflasyonda görülen artışlar parasal sıkılaşmayı gerektirirken, arz ve talebin dengeli olduğu ve büyümenin önceliklendirildiği durumlarda ekonomi politikaları gevşetilir. Faiz kararı bu duruş için en önemli göstergedir. 

Evet, biraz karmaşık gelmiş olabilir. Ama merak etme Paparalı, ekonominin temel çalışma prensiplerini anlamaya başladıkça sistemin çok kolay anlaşılabilir dengeler üzerine kurulu olduğunu fark edeceksin. Şimdi dilersen Fed’in faiz kararlarının piyasayı nasıl etkilediğini inceleyelim.  

Fed kararları piyasaları nasıl etkiler?  

Fed faiz kararı uzun vadeli bir duruşun, ekonomik yaklaşımın da habercisidir. Yatırımcılar, ileriye dönük kimselerdir ve potansiyel para politikası önlemlerinin ekonomiyi nasıl bir duruma getireceğini anlamak için Fed kararlarını referans alırlar.  

• Fed faiz düşürürse ne olur? Yukarıda da anlattığımız gibi, faiz oranlarının düşürüldüğü ve ekonomik aktivitenin artırılmaya başladığı bir dönem, daha hızlı büyümeyi ve ekonomide toparlanmayı getirir. Fakat bu durumda insanlar daha çok harcama yapar, yatırımcılar sermayelerini piyasalara yatırır ve bu durum borsanın, değerlemelerin yükselmesini beraberinde getirir. Piyasalara yatırım artar zira şirketlerin gelecekteki kazanç potansiyelleri de yükselir. İstikrarlı nakit akışları ve güçlü bilançoları olan büyük şirketler, düşük faiz oranlarının olduğu dönemlerde en çok değer kazananlar arasında yer alır. Fakat bu durum sonsuza kadar süremez. 
   

• Fed faiz artırırsa ne olur? Fed, büyümeyi sürdürülebilir ve ölçülü kılmak için faiz oranını artırırsa, finansal kurumlar için kısa vadeli borçlanma maliyetlerini de artırmış olur. Bu durum ekonominin paydaşı olan tüm şirket ve tüketiciler için borçlanma maliyetleri üzerinde dalgalı bir etkiye sebep olur. Tüketiciler ekonomik kararlarını yeniden gözden geçirmeye, yatırımcılar agresif yatırım tutumlarından daha muhafazakâr bir yaklaşıma geçmeye başlar. Harcamalar azalır, bir diğer deyişle talep azalır. Yani hisse piyasalarında işlem yapan kişi ya da yapılan işlem hacimleri düşer. Faiz artırımında ısrarcı olunduğunda ekonomik durgunluk ihtimalleri konuşulmaya başlanır. 

Toparlayalım: Bir şirketin daha az büyüdüğü ya da daha az kâr ettiği görülürse, yatırımcılar gözünde gelecekteki nakit akışlarının tahmini miktarı düşecektir. Tüm değişkenlerin sıfırlandığı bir durumda, nakit akışlarının azalacağına yönelik beklentiler şirketlerin hisse senedi fiyatlarını düşürür. Eğer tüm şirketler bu durumdan etkilenirse, piyasanın tamamında benzer bir gerileme görülür ve ekonomideki genel yavaşlama hisse senedi sahibi olmayı daha az tercih edilen bir yatırım alternatifine dönüştürür. 

Faiz oranları ve Amerikan borsalarının ilişkisini tek cümlede özetlemek gerekirse, iki yapının zıt yönlerde hareket etme eğiliminde olduğu söylenebilir. Genel bir kural olarak, tüm değişkenler göz ardı edildiğinde Fed faiz oranlarını düşürdüğünde borsalar ve hisse senedi fiyatları yükselir. Fed faiz oranlarını yükselttiğinde ise borsa ve hisse senedi fiyatları azalır. Yine de piyasaların herhangi bir Fed kararına nasıl tepki vereceği kesinleşmiş değildir. Yani yukarıda anlattığımız durumdan farklı bir eğilim de görülebilir. 

Papara Yatırım Hesabınla Amerikan borsalarında bütçen kadar yatırım yap! 

Paparalı, bizim yazarken keyif aldığımız bu yazı dileriz senin için de faydalı olmuştur. Eğer bu konular ilgini çekiyorsa, piyasa ve ekonomiyle yakından ilgileniyor ve iş dünyasını güncel olarak takip ediyorsan, şimdiki teklifimizi duymanı isteriz. Papara Yatırım Hesabı, Nasdaq ve New York Menkul Kıymetler Borsası’nda hisse senetleriyle işlem gören dünyaca ünlü yüzlerce şirkete birkaç dokunuşla yatırım yapmana olanak tanır. 100 liralık bir bütçen dahi olsa Papara Yatırım Hesabını kullanarak Apple, Google, Amazon ve Tesla gibi şirketlerden hisse satın alabilirsin.  

Papara Hesabı Aç!