52 hafta en düşük, ilgili hisse senedinin 52 haftalık periyotta gördüğü en düşük fiyatı gösteren değerdir.

52 hafta en yüksek, ilgili hisse senedinin 52 haftalık periyotta gördüğü en yüksek fiyatı gösteren değerdir.

İngilizcede short selling olarak tabir edilen açığa satış işlemi, bir menkul kıymetin ödünç alınması ve açık piyasada satılmasıdır. Menkul kıymet sonrasında daha düşük bir fiyata satın alınır ve ödünç alındığı esnada ödenen tutardan kalan pay açığa satış yapan kişinin kârınadır.

Açılış fiyatı bir menkul kıymetin bir işlem gününde borsada işlem gördüğü ilk fiyattır. Örneğin New York Menkul Kıymetler Borsası (NYSE) TSİ 16.30'da açılır. Açılış fiyatı, hisse senedinin bu saat diliminde işlem gördüğü fiyatı tanımlar. Açılış fiyatı, bir önceki günün kapanış…

Açılış fiyatı, bir hisse senedinin belirli bir işlem gününde borsada ilk işlem gördüğü fiyattır. Bu fiyat, piyasa açıldığında gerçekleşen ilk işlemde belirlenir ve genellikle önceki işlem gününün kapanış fiyatına, şirket haberlerine, ekonomik verilere ve global piyasalardaki gelişmelere bağlı olarak dalgalanabilir. Açılış fiyatı, yatırımcılar için o günkü piyasa trendlerini anlamaya yönelik önemli bir göstergedir. Yatırımcılar, açılış fiyatını takip ederek piyasanın güne nasıl başladığını analiz edebilir ve buna göre strateji belirleyebilirler.

Analist konsensüs tahminlerinde karşılaşılan Al - Tut - Sat kavramı, borsada bir hisse senedine karşı alınacak pozisyondur. Analistler hisse senesinin potansiyel vaat ettiğini düşünüyorsa Al, stabil bir seyir izlediğini ve portföyde olmasının bir sakıncası olmadığını düşünüyorsa Tut, hisse senedinin elden…

Aracı kuruluş ya da finansal aracı, finansal işlemlerde iki taraf arasında aracı olarak hareket eden kuruluştur. Ticari bankalar, yatırım bankaları, yatırım fonları ya da yatırım uygulamaları gibi kuruluşlar, aracı kuruluş olarak adlandırılır.

Arbitraj bir varlığın liste fiyatındaki küçük farklılardan kâr elde etmek için aynı varlığın farklı pazarlarda aynı anda alım satımıdır. Arbitraj, farklı piyasalarda aynı ya da benzer finansal araçların fiyatlarındaki kısa süreli değişimlerden yararlanmayı hedefler. Piyasa verimsizliklerinin bir sonucu olarak ortaya…

Ekonomide arz ve talep ilişkisi, üreticilerin çeşitli fiyatlarla satmak istedikleri ürün miktarıyla tüketicilerin satın almak istedikleri miktar arasındaki ilişkidir. Arz-talep ilişkisi, iktisat teorisinde kullanılan temel fiyat belirleme modelidir. Temelleri şöyle açıklanabilir: Bir ürünün (bu ürün bir hisse senedi ya da döviz de olabilir) piyasadaki arzı fazlaysa, bir diğer deyişle piyasada söz konusu varlıktan çok sayıda varsa, ürüne talep azdır, dolayısıyla ürünün fiyatı düşüktür. Ürünler nadirleştikçe değerleri artacağından ve daha çok kişi o ürüne sahip olmak isteyeceğinden talep artar, bu da fiyat artışını beraberinde getirir.

İngilizcede GMCT ya da GMCTR olarak kısaltılan küresel asgari kurumlar vergisi oranı, uluslararası olarak üzerinde anlaşmaya varılan, kurumsal gelirler üzerindeki asgari vergi oranıdır. Kasım 2021'de 137 ülke tarafından onaylanan küresel asgari kurumlar vergisi, çok uluslu şirketlerin faaliyet gösterdikleri her ülkede…

İngilizcede GMCT ya da GMCTR olarak kısaltılan küresel asgari kurumlar vergisi oranı, uluslararası olarak üzerinde anlaşmaya varılan, kurumsal gelirler üzerindeki asgari vergi oranıdır. Kasım 2021'de 137 ülke tarafından onaylanan küresel asgari kurumlar vergisi, çok uluslu şirketlerin faaliyet gösterdikleri her ülkede en az %15 oranında vergi ödemesini öngörür. Oran, çok uluslu şirketlerin merkezlerini düşük vergili ülkelere taşıyarak maliyetleri azaltmalarının önüne geçmek için belirlenmiştir.

Ayı piyasası bir piyasanın uzun süreli fiyat düşüşleri yaşadığı zamandır. Genelde yaygın karamsarlık ve olumsuz yatırım hissiyatıyla menkul kıymet fiyatlarının son zamanlardaki en yüksek seviyelerinden %20 ya da daha fazla düştüğü durumu tanımlar. Ayı piyasaları döngüsel ya da uzun vadeli…

Ölü kedi sıçraması (dead cat bounce) olarak da bilinen ayı rallisi, uzun vadeli bir ayı piyasası düşüşünün ortasında hisse senedi fiyatlarında keskin ve kısa vadeli bir toparlanma görülmesidir. Uzun bir gerilemenin sonu gibi görülebilen ayı rallisi bu yönüyle yatırımcılar için tehlikelidir. Zira ayı rallisi sırasında hisse senedi almaya yönelen yatırımcılar henüz ayı piyasasının sona ermediğini gördüklerinde daha büyük satışlar yaparak fiyatların daha da aşağı düşmesine sebep olabilir.

Balon, özellikle varlıkların fiyatlarının ve piyasa değerinin hızla yükselmesi durumudur. Balon dönemlerinde görülen hızlı enflasyonu genellikle hızlı bir düşüş izler. Bir balon sırasında bir varlık, çoğunlukla gerçek değerini büyük ölçüde aşan bir fiyat aralığında işlem görür. Bir varlığın fiyatının o varlığın gerçek, içsel değerinin çok üzerine çıkması durumunda balon oluşur. Balon denince akla gelen ilk dönemlerden biri, teknoloji şirketlerinin hisselerinde 90'ların sonu ve 2000'lerin başında görülen aşırı değerlenmedir. Dot-com balonu olarak tabir edilen bu dönem, Mart 2000'de Nasdaq'ta listelenen şirketlerin büyük değer kaybı yaşamasıyla sona ermiştir.

Baz oran, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Fed ya da Bank of England gibi bir merkez bankasının ticari bankalardan krediler için talep edeceği faiz oranıdır. Banka oranı ya da taban faiz oranı olarak bilinen baz oran, tüketicilerin alacağı faiz oranını da etkiler. Ticari bankalar faiz oranlarını merkez bankaları tarafından ortaya konan bir değişiklik sonucunda değiştirir. Merkez bankası baz oranı artırırsa ticari bankalar faiz oranını yükseltecek ve böylece borçlanma daha pahalı hale gelecektir. Baz oran düşerse, ticari bankalar da faiz oranlarını düşürecektir ve bu durum genellikle harcalamaların artmasıyla sonuçlanır.

Baz puan, genellikle faiz oranlarındaki değişimi ifade etmek için kullanılan bir birimdir. Virgülden sonraki dördüncü haneye karşılık gelen bu birime göre 100 baz puan, %1'lik değişime karşılık gelir. Baz puan kullanmak değişimlere netlik kazandırmak, karmaşıklıkları ortadan kaldırmak ve büyük miktarlardaki değişimleri saptamak gibi avantajlar sunar. Örneğin ABD merkez bankası Fed %0,75 faiz artırımına gittiğinde, bunu bu şekilde ifade etmek yerine 75 baz puan faiz artırımına gittiğini belirtir.

Bedelli sermaye artırımı, bir şirketin genel kurulu kararıyla yeni hisse senetleri çıkararak sermaye artırımına gitmesidir. Bedelli sermaye artırımında şirketin sermayesi artmış olur. Şirketin ödenmiş ve öz sermayesi artar. İşlemin ardından hem hisse senedi fiyatları hem de şirketin toplam piyasa değeri değişir.

Şirketlerin sermaye artırımı için tercih edebilecekleri yollardan biri olan bedelsiz sermaye artırımı, şirketin iç kaynaklarını kullanarak sermaye artırımı yapmaktır. Bedelsiz sermaye artırımını tercih eden bir şirket hisse senedi sayısını belirli bir oranda artırır ve bu gerçekleşirken şirketin piyasa değeri sabit kalır. Bedelsiz sermaye artırımı sonrası artan hisse senetlerinin fiyatları değişeceği için, bu duyurunun ardından borsada ilgili şirketin hisseleriyle ilişkili hareketlenmeler başlar. Bedelsiz sermaye artırımından likiditasyonu artırmasını bekleyen şirketler, bu hareketlilikle amaçlarına ulaşabilir.

Bilanço, bir şirketin varlıklarını, yükümlülüklerini ve özkaynaklarını belirli bir zaman dilimi için raporlayan finansal tablodur. Bilançolar, yatırımcılar için getiri oranlarının hesaplanması ve bir şirketin sermaye yapısının değerlendirilmesi için temel bilgi kaynaklarından biri olarak öne çıkar.

Bileşik faiz, faiz toplamının sonraki vadede hesaba ana para olarak katılmasının ardından faizin yeni ana para tutarı üzerinden hesaplanmasıdır. Bu sayede ilk vade döneminden sonra faize de faiz ödenir. Bileşik faiz, yatırımcıların vadenin sonunda faizden elde ettiği kazancın ana paraya eklenmesi ve yeni faizin bu ana para üzerinden hesaplanması işlemidir.

İngilizcede compound annual growth rate olarak bilinen ve CAGR olarak kısaltılan bileşik yıllık büyüme oranı, zaman içinde değeri artabilecek veya düşebilecek herhangi bir varlığın getirisini hesaplamanın en doğru yollarından biridir. Yatırımcılar, bir hisse senedinin bir piyasa endeksindeki diğer hisse senetlerine karşı ne kadar iyi performans gösterdiğini değerlendirebilmek için iki tarafın CAGR değerini karşılaştırabilir. Bileşik yıllık büyüme oranı, bir yatırım dönem sonundaki değerinin o dönemin başındaki değerine bölünmesiyle elde edilen sonucun 1/yıl sayısının üssüne yükseltilmesinin ardından bir eksiltilerek 100'le çarpılması ile bulunur. CAGR=Dönem sonu değeri / dönem başındaki değeri üssü 1/yıl sayısı - 1 X 100 şeklinde hesaplanır.

Blue chip, ulusal olarak tanınan, köklü ve mali açıdan sağlam şirketlerdir. Genellikle yüksek kaliteli, yaygın olarak kabul gören ürün ve hizmetler satan mavi çip şirketlerin ekonomik gerileme dönemlerini atlatması ve olumsuz ekonomik koşullar karşısında daha dirençli bir biçimde faaliyet göstermesi olasıdır. Mavi çipli hisse senetleri, kanıtlanmış bir başarı geçmişi ve istikrarlı büyüme gösteren, görece daha güvenli yatırımlar olarak görülür. Volkswagen, AT&T, Stellantis gibi şirketler Mayıs 2022 itibarıyla mavi çip şirketler arasında sayılıyor. Lehman Brothers'ın çöküşü düşünüldüğünde, bu hisselerin de güncel ekonomik koşullardan etkilenebildiği unutulmamalıdır.

BoE, Birleşik Krallık merkez bankası olan Bank of England'ın kısaltmasıdır. 27 Temmuz 1694'te kurulduğu bilinen Bank of England, dünyanın en eski sekizinci bankası ve İsveç Ulusal Bankası'nın ardından ikinci en eski merkez bankasıdır. Londra'da konumlanan Bank of England, Birleşik Krallık para politikasını belirleyen kurumdur.

Ayı piyasasının tam tersi olarak boğa piyasası, fiyatların yükseldiği ve yükselmeye devam etmesinin beklendiği finansal durumdur. Genellikle borsayı tanımlamak için kullanılsa da tahvil, gayrimenkul, para birimi ve emtia gibi işlem gören tüm varlıklara uygulanabilir. Menkul kıymet fiyatları alım satım sırasında sürekli yükselir ya da düşer, boğa piyasası, menkul kıymetlerin birçoğunda aylar hatta yıllar süren yükselişlerin görüldüğü dönemler için kullanılır. Boğa piyasasının yaygın olarak kabul edilen tanımı, hisse senedi fiyatlarının her biri %20'lik iki düşüşün ardından %20 artmasıdır. Piyasada iyimserlik, yatırımcı güveni ve güçlü finansal sonuçlar gibi sıralanan özellikleriyle boğa piyasası, hisse senetlerine yönelik taleplerin olumlu seyrettiği, halka arz faaliyetlerinin arttığı dönemlerdir.

Boğa rallisi, boğa piyasasının olumsuz havasının daha çok kişinin hisse senetleriyle işlem yapmaya başlamasıyla sonuçlandığı durumdur. Daha çok yatırımcı, piyasalardaki olumlu görünümden cesaret alarak yatırım yapmaya başlar ve bu durum halihazırda yüksek seyreden fiyatların daha da yükselmesini beraberinde getirir. Boğa rallisinde fiyatlamalar daha spekülatif olur, yatırımcılar hisse senetlerinin gerçek fiyatlarını değerlendirmeden satın almaya devam eder. Bu süreğen yükseliş, esas fiyatların ötesinde fahiş bir hâl almaya başladığında, tıpkı dot-com balonunda olduğu gibi bir gerileme görülebilir.

Bir ticari belge olan bono, bir devlet kurumunun ya da özel şirketin, yatırımcılardan aldığı borç karşılığında çıkardığı borç senedidir. Bono, alınan borcun belirli bir süre geçtikten sonra ödeneceğini gösterir. Vadesi geldiğinde ya da vadesi gelmeden önce tahsil edilebilen bonolar, belirli bir vadenin sonunda ana paraya eklenen faizle geri ödenir ve bu yönüyle kredilerle benzerlik gösterir.

Piyasa endeksi, finansal piyasanın bir bölümünü temsil eden varsayımsal bir portföydür. Endeksler, pazar bölümlerinin, sektörlerin hareketlerini ve performansını ölçmek için bir karşılaştırma ölçütü olarak kullanılır. Endeksler farklı yöntemler kullanılarak ağırlıklandırılır ve piyasanın geneline ilişkin kapsamlı bir resim sunabilmesi, bu şekilde sağlanır.

Borsa, genel olarak halka açık şirketlerin hisselerinin alınıp satıldığı pazar yeridir. Bu faaliyetler organize resmi borsalarda, tanımlanmış düzenlemeler kapsamında gerçekleştirilir. Hisse senedi alıcılarının hisse senedi satıcılarıyla bağlantı kurduğu bir pazar görevi gören borsalar arasında Nasdaq, New York Stock Exchange, Borsa İstanbul gibi yapılar sayılabilir.

Brüt kâr marjı, analistlerin bir şirketin finansal durumunu değerlendirmek için kullandıkları bir metriktir. Satılan malların maliyetinin ürün satışlarından elde edilen gelirden çıkarılması ve elde edilen değerin net satışlara bölünmesiyle bulunur. Bir şirketin brüt kâr marjı dalgalı bir seyir izliyorsa, bu durum kötü yönetim uygulamalarına ya da kalitesiz ürünlere işaret edebilir. Analistler, şirketlerin iş modellerini rakipleriyle karşılaştırmak için brüt kâr marjını kullanır. A şirketi ürünlerini daha az maliyetle üretmenin bir yolunu bulursa satılan malların maliyeti düşecek ve yüksek brüt kâr marjına ulaşılacaktır. Bu durumda A şirketi daha çok rekabet avantajı elde eder.

Borsada işlem gören hisse senetlerine ilişkin tahminlerde bulunan Wall Street analisti türlerinden biri olan buy-side, yani alım tarafı analistleri çoğunlukla yatırım şirketleri ya da fonlar için çalışan analistlerdir. Bu analistler, fonların stratejisiyle örtüşen yatırımların alınması yönünde tavsiyeler verir.

CAGR, İngilizcede compound annual growth rate olarak bilinen oranın kısaltmasıdır. Türkçeye bileşik yıllık büyüme oranı olarak tercüme edilen CAGR, zaman içinde değeri artabilecek veya düşebilecek herhangi bir varlığın getirisini hesaplamanın yollarından biridir. İki şirketin CAGR değerleri, şirketlerin finansal performanslarına ilişkin ipuçları sunabilir. CAGR değeri, bir diğer deyişle bileşik yıllık büyüme oranı, bir yatırımın dönem sonundaki değerinin o dönemin başındaki değerine bölünmesiyle elde edilen sonucun 1/yıl sayısının üssüne yükseltilmesinin ardından, bir eksiltilerek 100'le çarpılmasıyla bulunur. CAGR formulü aşağıdaki gibidir: CAGR=Dönem sonu değeri/dönem başı değeri üssü 1/yıl sayısı - 1 x 100

Çapa nedir? Çıpa olarak da adlandırılan çapa, bir ülkenin ekonomisine dair kararlarda referans alınan makro iktisadi büyüklüklerdir. Merkez bankaları, döviz kuru, enflasyon, büyüme ya da faiz oranları gibi göstergeleri çapa olarak belirleyebilir. Çapa bir hedeflemedir. Örneğin bir merkez bankasının belirlediği çapa eflasyonsa ve %2 olarak hedeflendiyse iş dünyasının beklentileri ve stratejik adımları da bu hedefe uygun olarak şekillenir. Piyasa belirsizliği, çapayla giderilir.

Çekilebilir bakiye, bir yatırım hesabında yer alan ve banka hesabına transfer edilebilecek tutarı ifade eder. Bu bakiye, gerçekleşmiş işlemlerin ardından kullanılabilir hale gelen parayı gösterir. Ancak, takasta bulunan veya henüz sonuçlanmamış bekleyen emirlerde yer alan tutarlar bu çekilebilir bakiye içinde yer almaz. Çekilebilir bakiye, yatırımcıların nakit akışlarını yönetmelerinde önemli bir göstergedir ve hangi tutarın anında kullanılabilir olduğunu anlamalarına yardımcı olur.

Çekirdek enflasyon, gıda ve enerji sektörleri hariç, mal ve hizmetlerin maliyetlerindeki değişimdir. Fiyatları çok daha değişken olduğu için gıda ve enerji sektörlerinin maliyetlerindeki değişimleri göz ardı eden çekirdek enflasyon, genellikle mal ve hizmet fiyatlarının bir ölçüsü olan tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılarak hesaplanır.

Çeyrek raporu, halka açık şirketlerin mali yılları içindeki üç aylık bir zaman diliminde gösterdikleri finansal performansı bildirmek için yayımladıkları rapordur. Kazanç, net gelir, hisse başına kazanç, net satışlar, kullanıcı sayıları gibi şirketlerin finansal performansına etki eden ayrıntılar bu raporlarda yer alır. Yatırımcılar ve analistler çeyrek raporlarını inceleyerek şirketlerin mali durumu ve gelecek potansiyeli hakkında bilgi edinir. Şirketlerin çeyrek raporunda açıkladıkları performanslar, hisse senedi fiyatlarına etki eder.

Enflasyonun tersi olan deflasyon, ekonomideki daralmayla bağlantılı olarak mal ve hizmet fiyatlarındaki genel düşüştür. Deflasyon sırasınra para biriminin satın alma gücü zaman içinde artar. Deflasyon dönemlerinde sermaye, işgücü, ürün ve hizmetlerin maliyetleri düşer. İlk aşamada tüketicilere daha çok ürün ve hizmete erişebilmeleri açısından sağlasa da deflasyon döneminde düşen fiyatların çeşitli sektörlerde olumsuz sonuçları vardır.

Devalüasyon, bir ülkenin para biriminin değerinin başka bir para birimine göre kasıtlı olarak aşağı doğru çekilmesidir. Sabit döviz kuru ya da yarı sabit döviz kuru politikası uygulayan ülkeler devalüasyonu bir para politikası aracı olarak kullanır. Bir para biriminin devalüe edilmesi, bir başka deyişle kıyas para birimine referansla değersizleştirilmesi, ülke ihracatlarının maliyetini düşürerek ticaret açıklarını küçültmeye yardımcı olabilir.

İngilizcede buy the dips olarak ifade edilen dipten alım, bir varlığın fiyatı düştükten sonra satın alınması anlamına gelir. Düşüşün kısa vadeli olduğu varsayımıyla hareket eden yatırımcılar, değeri düşen hisse senetlerini varlığın zamanla geri sıçraması ve değerinin artması beklentisiyle satın alır.

Dolar maliyet ortalaması, piyasadaki iniş ve çıkışlardan bağımsız olarak, yatırımcıların birikimlerini düzenli aralıklarla eşit oranlarda yatırmalarıdır. Bu yatırım stratejisi, yatırımlara uzun bir süre boyunca tutarlı bir biçimde yeni para ekleme modelini izleyerek risk yönetimine yardımcı olabilir. Yatırımcılar her seferinde aynı miktarda parayla düzenli yatırımlar yaparak, fiyatı düşük olduğunda daha fazla, fiyatı yüksek olduğunda daha az yatırım yapmış olur. Böylece yatırım maliyeti dengelenir.

Dot com balonu, teknoloji balonu, internet balonu gibi tabirlerle anılan ve İngilizcede dot com bubble olarak bilinen dönem, 1990'ların sonlarında teknoloji ve internet odaklı şirketlerin gösterdiği hızlı büyümelerin, Ekim 2002'deki %70'leri aşan düşüşle sonuçlandığı dönemdir. 1995 ve Mart 2000 arasında Nasdaq %400 yükselmiş, Ekim 2002'deki çöküşü. ardından ise birçok internet şirketi iflas etmiştir. Cisco gibi köklü bir şirketin bile %80 değer kaybettiği bu dönemde hayatta kalan şirketler arasında Amazon.com ve eBay gibi şirketler yer alır. Bu tabir, internet şirketlerine yönelen girişim sermayesinin artmasının ve henüz ürünleri tamamen bitmiş olmasa da halka arz olan şirketlerin yarattığı bir borsa çöküşünü adlandırır.

Dow 30 olarak da bilinen Dow Jones Endüstri Endeksi (DJIA), New York Menkul Kıymetler Borsası (NYSE) ve Nasdaq'da işlem gören 30 büyük, halka açık, blue chip şirketini izleyen bir borsa endeksidir. 1896'da Edward Jones ve Charles Dow tarafından oluşturulan endeksin ismi, bu ikilinin soyisimlerinden gelmektedir.

Türkçeye durum tespiti olarak tercüme edilen due diligence, bir konunun gerçeklerini veya ayrıntılarını doğrulamak için gerçekleştirilen soruşturma, denetim veya incelemedir. Finans dünyasında due diligince kavramı, başka bir tarafla birleşme ya da satın alma gibi bir işlem yapmadan önce mali kayıtların incelenmesi anlamına gelir.

İngilizcede hostile takeover olarak tabir edilen düşmanca devralma, iş hukukundaki kavramlardan biridir. Düşmanca devralma, bir şirket veya yatırımcı grubunun, bir şirketi söz konusu şirketin üst yönetiminin rızası olmadan satın alma girişimine verilen isimdir. Düşmanca satın almada, hedef şirketin üst yönetimi birleşme ya da satın alınmayı onaylamasa da bir şirket, yatırımcı grubu ya da şahıs, düşmanca satın alma girişiminde bulunur.

Euro bölgesi olarak tanımlanan bölgedeki 19 ülkenin para politikasını yönetmekle yükümlü olan Avrupa Merkez Bankası, 1 Haziran 1998'de kurulmuştur. Merkezi Frankfurt'ta olan bankanın temel görevi avronun alım gücünü korumak ve Euro bölgesinde fiyat istikrarı sağlamaktır.

Acquisition cost olarak bilinen edinme maliyeti, bir müşterinin edinilmesiyle ilgili masrafları ya da bir rakibin devralınması için ödenen tutarı ifade eder. Duran varlıkların tam maliyetini belirlemede yararlıdır.

Emtia, ticareti yapılabilen ve aynı türden diğer mallarla değiştirilebilen temel malların ortak adıdır. Emtialar çoğunlukla diğer ürün ya da hizmetlerin üretiminde girdi olarak kullanılır. Yatırımcılar doğrudan spot (nakit) piyasada ya da vadeli işlemler ve opsiyonlar gibi seçeneklerle emtia ticareti yapabilir, emtialara yatırım yapabilir. Altın, petrol, bakır, pamuk, mısır, buğday gibi ürünler, emtia olarak değerlendirilir.

Enflasyon, bir para biriminin satın alma gücünün zaman içinde azalmasıdır. Enflasyonun ölçülmesi için seçilmiş mal ve hizmetlerden oluşan bir sepet kullanılır ve bu sepetin ortalama fiyat artışına bakılır. Enflasyon genelde yüzde olarak ifade edilir ve bir para biriminin önceki dönemlerde olduğundan daha az ürün ve hizmet satın aldığına işaret eder. Deflasyonun tersidir.

Türkçeye hak ediş tarihi ya da temettüsüz işlem tarihi olarak çevrilebilecek ex-dividend date, temettü dağıtan, yani kazançlarının bir kısmını hissedarlarına hisse başına nakit olarak veren şirketlerden temettü ödemesi alabilmek için ilgili hisse senedini satın almış olmak için son tarihtir. Ex-dividend date olarak belirlenen tarih 27 Temmuz ise, bu tarihten önce temettü dağıtan şirketten hisse senedi alanlar o dönemki temettü ödemesinden yararlanabilir. Bu tarihten sonra alanlar ise yararlanamaz.

Ingilizcede EBITDA olarak kısaltılan FAVÖK, faiz, amortisman ve vergi öncesi kazanç kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kavramdır. Bir şirketin genel performansının bir ölçüsü olan FAVÖK, bazı durumlarda net gelire alternatif olarak da kullanılır. Mülk, tesis ve ekipman gibi sermaye yatırımlarının maliyetini yansıtmadığı için yanıltıcı olabilir. Bu metrik ayrıca faiz giderlerini ve vergileri kazançlara ekleyerek borçla ilişkili giderleri hariç tutar. Öte yandan finansal kesintilerin etkisinden arındırılmış bir kazanç göstergesi olan FAVÖK, kurumsal performansın daha kesin bir ölçüsü olarak tanımlanır.

Federal Reserve'ün kısaltması olan Fed, ABD merkez bankasıdır. 23 Aralık 1913'te kurulan ve merkezi Vaşington'da konumlanan Fed, ABD'de para politikasının belirlenmesi, finansal istikrarın sağlanması ve yatırımcılar için güvenli bir ekonomik ortam yaratılması gibi görevlerden sorumludur.

Fırsat maliyeti, bir yatırımcının bir alternatifi diğerine tercih ederken kaçırdığı potansiyel faydalardır. Fırsat maliyetleri tanımları gereği tercih sırasında görülemedikleri için fark edilmez. Bir işletme veya birey bir yatırımı diğerine tercih ettiğinde kaçırılan potansiyel fırsatları anlamak, daha iyi kararlar almayı ya da karar alırken daha çok düşünmeyi teşvik ettiğinden, fırsat maliyeti kavramını anlamak önemlidir.

İngilizcede price/earnings ratio olarak adlandırılan ve çoğunlukla P/E ratio ya da F/K oranı olarak kısaltılan fiyat kazanç oranı, bir hisse senedi fiyatının son 12 ay gibi belirlenmiş bir süre için şirketin hisse başına kazancına bölünmesiyle elde edilen değerdir. Fiyat/kazanç oranı, bir şirketin ne kadar değerli olduğu söyleyen göstergelerden biridir. Bir başka deyişle F/K oranı, yatırımcıların 1 dolarlık kazanç için hisse başına ne kadar ödeyeceğini ifade eder.

ABD'deki tüketicileri korumaya odaklanan Federal Ticaret Komisyonu, ABD ekonomisinde tüketicilerin haklarını korumak ve sağlıklı bir rekabet ortamı oluşturmak için yetkili kurumdur.

Faiz ve vergi öncesi kazanç (EBIT), bir şirketin kârlılığın göstergelerinden biridir. FVÖK, bir şirketin gelir vergisi ve faiz giderleri düşülmeden önceki net geliridir. Sermaye yapısı maliyetleri ve kârı etkileyen finansal giderler olmadan, bir şirketin temel faaliyetlerinin performansını analiz etmek için kullanılır.

Gelişmekte olan pazar, gelişmekte olan ülke ya da ekonomi olarak da adlandırılan ve gelişmiş bir pazarın bazı özelliklerine sahip olan fakat tüm standartları tam olarak karşılamayan ekonomileri tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. Emerging market olarak bilinen gelişmekte olan pazarlar, daha fazla kâr potansiyeli sağlayabilir.

Verim eğrisi olarak da adlandırılan getiri eğrisi, eşit kredi ve farklı vadelerdeki tahvillerin faiz oranlarını gösteren grafiktir. Banka kredi oranları gibi piyasadaki diğer borç çeşitleri için bir kıyaslama noktası olarak kullanılan getiri eğrisi, ekonomik çıktı ve büyümedeki değişiklikleri tahmin etmek için kullanılır. Genellikle üç aylık, iki yıllık, beş yıllık, 10 yıllık ve 30 yıllık olarak raporlanır.

Birleşik Krallık doğumlu, politik ekonominin öncüsü ekonomist ve düşünür Adam Smith tarafından ortaya atılan bir metafor olan görünmez el, serbest piyasa ekonomisinde kendi çıkarını düşünen bireylerin karşılıklığı bağımlılık sistemi aracılığıyla nasıl faaliyet gösterdiğini açıklayan bir tabirdir. Adam Smith bu kavramı 1759 tarihli Ahlaki Duygular Teorisi kitabında ve 1776 tarihli Ulusların Zenginliği'nde kullanmıştır. Smith'e göre serbest piyasa ekonomisinde bireysel çıkarları ekonominin bütününe ve kamu yararına bağlayan bir bağ vardır ve bu görünmez eldir. Görünmez el, serbest piyasa ekonomilerinde kendi çıkarlarını takip eden bireylerin kaçınılmaz olarak topluma fayda sağlayacağını öngörür.

Greenwashing, iklim kriziyle ilgili endişelerin ve şirketlerden bu konuda beklenenlerin arttığı bir dönemde, işletmelerin ürünlerinin daha çevre dostu olduğu hakkında yanlış ve yanıltıcı bilgi verme faaliyetlerinin genelini adlandırır. Greenwashing, tüketicileri şirketlerin çürünlerinin çevre dostu olduğuna inandırmayı amaçlayan, asılsız bir yöntemdir. Şirketler, hâlihazırda operasyonlarından kaynaklanan çevresel etkilerini en aza indirmenin yollarını aramak yerine, göstermelik çevre projeleriyle greenwashing yapar.

GSYİH, makroekonomik göstergelerden biri olan gayrisafi yurt içi hasıla göstergesinin kısaltmasıdır. Gayrisafi yurt içi hasıla, yani GSYİH, belirli bir zaman aralığında, bir ülkede üretilen tüm nihai ürünlerin, piyasa değerindeki ekonomik ölçüsüdür. GSYİH, ülkelerin ekonomik büyüklüğüne dair bilgi verir ve ekonomik büyüklüğün ölçüsü olarak bilinir. İngilizcede GDP olarak kısaltılır gross domestic product olarak adlandırılır.

Çoğunlukla hisse senetlerine ilişkin ayrıntı sayfalarında görülen günlük en düşük, hisse senedinin ilgili günün işlem saatlerinde gördüğü en düşük fiyatı gösteren değerdir.

Çoğunlukla hisse senetlerine ilişkin ayrıntı sayfalarında görülen günlük en yüksek, hisse senedinin ilgili günün işlem saatlerinde gördüğü en yüksek fiyatı gösteren değerdir.

Güvercin duruş, genellikle düşük faiz oranlarını içeren para politikalarını destekleyen bir ekonomi politikası tutumudur. Güvercin duruş, enflasyonu düşük tutmak yerine düşük işsizlik gibi göstergeleri dikkate alır ve bu sebeple düşük faiz oranlarını ve genişleyici bir para politikasını savunur.

Hacim, belirli bir zaman diliminde belirli bir hisse senedi, endeks veya başka bir yatırımda işlem gören hisse sayısıdır. İşlem hacmi, belirli bir finansal varlığın belirli bir süre içinde ne kadar işlem yaptığını gösteren bir ölçüdür. Hisse senetleri için hacim, işlem gören hisse sayısı ile ölçülür. Vadeli işlemler ve opsiyonlar için hacim, kaç sözleşmenin el değiştirdiğine bağlıdır.

İngilizce Initial Public Offering (IPO) olarak tanımlanan halka arz, bir özel şirketin hisselerinin ilk kez yeni bir hisse senedi ihracıyla halka arz edilmesi sürecini ifade eder. Bir halka arz, bir şirketin halktan, kamu yatırımcılarından öz sermaye toplamasına izin verir.

Türkçede "riskten korunma fonları" olarak tanımlanabilecek hedge fonlar, ödünç alınan parayla satın alma gibi genellikle geleneksel olmayan ve riskli stratejiler kullanan ve aktif olarak yönetilen yatırım havuzlarıdır. Riskli alternatif yatırım seçenekleri olarak kabul edilirler. Geleneksel yatırım fonlarından çok daha yüksek ücretler talep eden hedge fonlar, yüksek minimum mevduat gerektirir.

Hisse başına kazanç, EPS olarak kısaltılır ve earning per share teriminin Türkçedeki karşılığıdır. Halka açık bir şirketin üç aylık ya da yıllık bazda hesaplanan, tedavüldeki hisse başına kârını tanımlayan bir rakamdır. Söz konusu periyottaki net gelirin tedavüldeki hisse sayısına bölünmesiyle elde edilir ve bir şirketin kârlılığının temel ölçüsüdür.

Hisse senedi bölünmesi, bir şirketin hisse senedi likiditesini artırmak için hisse sayısını artırma kararı vermesiyle gerçekleşen durumdur. Hisse sayısı belirli bir kat artsa da, bölünme şirketin değerini temelde değiştirmez ve tüm hisselerin toplam değeri aynı kalır. En yaygın bölünme oranları 1'e 2 ya da 1'e 3'tür. 1 hisse senedine sahip bir yatırımcı, hisse bölünmesi sonrası 2 ya da 3 hisseye sahip olabilir.

Hisse senedi, yatırımcıların sahip olduğu, bir şirket ya da finansal varlıktaki özsermaye sahipliğidir. Çoğu şirketin hissesi vardır fakat borsalarda yalnızca halka açık şirketlerin hisseleri bulunur. Hisse senedi sahipleri, sahip oldukları hisse senedi ölçüsünce söz konusu şirketin ortağı olarak konumlanır. Şirketler, hisse senetlerini şirketlerini büyütmek ve işletmek için kullanılan sermaye karşılığında yatırımcılara hisse senedi ihraç eder. Hisse senetleri borsalarda alınıp satılır ve bu yönüyle bir varlıktır. Hisse senetlerinin değerleri, arz-talep dinamiğine ve şirketin performansına bağlı olarak değişir.

Hissedar toplantısı, özellikle halka açık şirketlerin belirli periyotlarda gerçekleştirmesi zorunlu kılınan ve hissedarların katılımıyla düzenlenen toplantılardır. Toplantıların tarih ve saati, gündemiyle birlikte sunulur. Hissedarlar, şirket üst yönetiminin şirket performansına ilişkin paylaştığı ayrıntıları değerlendirme ve şirketin vizyonuna dair fikir sahibi şansı bulur.

İflas, şirketlerin borçlarını ödeeyemez duruma düştüğünün mahkeme kararıyla kanıtlanarak ilan edilmesidir. İflas, bir şirket ya da bireyin borçlarını ödeyemediği durumda başlatılan yasal bir süreçtir. Alacaklılara varlıklarını geri alma şansı tanıyan iflas, bireylerin ya da işletmelerin borçların kurtulmalarını sağlar.

İngilizcede enterprise value olarak bilinen kurumsal değer ya da işletme değeri, bir şirketin toplam değerinin bir ölçüsüdür. Genellikle hisse senedi fiyatının dolaşımdaki hisse seneti sayısıyla çarpılmasıyla elde edilen piyasa değerinin kapsamlı bir alternatifi olarak kullanılır. İşletme değeri hesaplanırken, piyasa değerine şirketim kısa ve uzun vadeli toplam borçları ve şirketin bilançosundaki nakitleri de dahil edilir. Bu değer, devralma gibi işlemlerde şirketleri değerlemek için kullanılan popüler bir ölçümdür.

Kapanış fiyatı, bir hisse senedinin normal bir işlem seansı sırasında işlem gördüğü son fiyattır. Örneğin yaz saati uygulaması gereği New York Menkul Kıymetler Borsası TSİ 23.00'te kapanır. Bir şirketin hisselerinin son saatte işlem gördüğü bedel, kapanış fiyatıdır.

Kâr yüzdesi, bir yatırımın getirdiği kazancın yüzde olarak ifadesidir ve yatırımcıların yatırımlarının ne kadar kârlı olduğunu belirlemesine yardımcı olur. Bu oran, elde edilen kârın, başlangıçta yatırılan tutara bölünmesi ve ardından 100 ile çarpılmasıyla hesaplanır. Kâr yüzdesi, hem bireysel hisse senetlerinde hem de genel portföy performansını değerlendirmede kullanılır. Bu gösterge, yatırımcıların yatırımlarından ne kadar getiri elde ettiklerini anlamalarını sağlar ve farklı yatırımların karşılaştırılmasında önemli bir rol oynar.

Para aklama, uyuşturucu kaçakçılığı ya da terör finansmanı gibi suç faaliyetlerden elde edilen büyük miktarlardaki geliri meşru bir kaynakdan gelmiş gibi göstermeye yarayan yasadışı bir süreçtir. Kara paranın aklanmasıyla mücadele, uluslararası bir çabadır. Finans sektöründe de kendine has kara para aklama karşıtı önlemleri bulunur.

Papara Yatırım Hesabı'nda görebileceğin kazanç yüzdesi, yatırımından elde ettiğin kazancın yüzdelik değeridir. 100 dolarlık bir yatırımın için kazanç yüzden %10 ise, bu durum 10 dolar kazanç elde ettiğin anlamına gelir.

İngilizcede GDP per capita olarak bilinen kişi başına düşen gayrisafi yurt içi hasıla, belirli bir dönemde bir ülkedeki ürün ve hizmetlerin toplam ekonomik büyüklüğünü gösteren GSYİH değerinin ülkenin toplam nüfusuna bölünmesiyle elde edilen değerdir.

Konkordato, borçlarını ödeyemeyen bir şirketin, alacaklılarıyla, borçların geri ödemesinin bir plan dahilinde ve süreç içinde gerçekleştirileceğine dair yapılan ve mahkeme tarafından onaylanan anlaşmadır.

Konsolidasyon, iki veya daha fazla işletmenin varlıklarını, yükümlülüklerini ve diğer finansal kalemlerini bir araya getirmesidir. Finansal muhasebe bağlamında konsolidasyon terimi, tüm bağlı ortaklıkların bir ana şirket çatısı altında rapor verdiği finansal tabloların birleştirilmesi işlemini ifade eder. Öte yandan konsolidasyon, birleşme ve satın almalar (merger & acquisitions) yoluyla daha küçük şirketlerin daha büyük şirketlerde birleşmesini de ifade eder. Örneğin Fransa merkezli PSA ile İtalya-ABD merkezli Fiat Chrysler'ın konsolidasyonuyla Stellantis markası kurulmuştur.

İngilizce loan-to-value rate olarak bilinen ve LTV olarak kısaltılan kredi-değer oranı, finansal kurumların ve diğer borç verenlerin inceledikleri risk değerlendirmesidir. Yüksek LTV oranları, daha yüksek riskli krediler olarak kabul edilir.

Fransızcada "bırakınız, yapsınlar" anlamına gelen laissez faire, serbest piyasa ekonomisinin temel mantığını temsil eder. Bir ekonomik teori olarak adlandırılan bu kavram, ticari işlere herhangi bir hükümet müdahalesinin olmaması gerektiğini savunan bir teoridir. Bu yaklaşıma göre hükümet ekonomiye ne kadar az dahil olursa, iş dünyası o kadar iyi olacaktır ve buna bağlı olarak toplumsal ilerleme görülecektir.

Likidite, bir varlığın veya menkul kıymetin piyasa fiyatını etkilemeden hazır nakde dönüştürülebildiği etkinliği ve dönüştürülebilme kolaylığını ifade eder. En likit varlık, nakittir. Bir başka deyişle likidite, bir varlığın içsel değerini yansıtan bir fiyattan piyasda hızla alınıp satılabilme derecesini tanımlar. En hızlı ve kolay biçimde diğer varlıklara dönüştürülebilen nakit, en likit varlık olarak kabul edilir. Gayrimenkuller, sanat eserleri gibi maddi varlıklar ise likit değildir.

Likidite riski, bir firmanın, şirketin borçlarını hemen ödeyebilme yeteneğinin kaybolması riskidir. Bu risk, bireysel yatırımcı, işletme ya da finansal kuruluş kısa vadeli borç yükümlülüklerini yerine getiremediğinde orta çıkar. Yatırımcı ya da işletme, alıcı eksikliği veya etkin olmayan bir piyasa nedeniyle sermaye ve gelirden vazgeçmeden bir varlığı nakde çeviremeyebilir. Şirketin likit olmayan varlıkları mevcut olabilir fakat kısa vadeli borçlarını ödeyemediği ve bu likit olmayan varlıkları likit varlıklara dönüştüremediği müddetçe likidite riski yaşar.

İngilizcede mergers & acquisitions kelimelerinin baş harflerinden oluşan M&A, bir şirketin başka bir şirketi satın alması ya da iki veya daha çok şirketin aynı çatı altında birleşmesi durumudur. Örneğin Facebook'un WhatsApp'i satın alması bir acquisition iken, PSA ve Fiat Chrysler şirketlerinin birleşerek Stellantis markasını oluşturması bir merger sayılır.

Makroekonomik veri ya da makroekonomik gösterge, ülkelerin ya da bölgelerin ekonomisine ilişkin genel bir manzara sunan, yatırımcı davranışlarını ve duygularını yönlendiren, ekonomi biliminin toplam tüketim, üretim, tasarruf, yatırım, toplam gelir gibi istihdam gibi büyüklüklerini inceleyen alt dalı makroekonomi tarafından incelenen veridir. Enflasyon, büyüme, istihdam, işsizlik, emtia fiyatları, satın alma yöneticileri endeksi gibi veriler, makroekonomik veriler arasında sayılır.

Borsa terimleri içinde FY olarak kısaltılan ve İngilizcede fiscal year kavramına karşılık gelen mali yıl, şirketlerin ve hükümetlerin mali raporlama ve bütçeleme için kullandığı yıllık dönemdir. Bir mali yıl 1 Ocak'ta başlayıp 31 Aralık'ta sona erebilse de tüm mali yıllar takvim yılına karşılık gelmez. Mali raporlar, dış denetimler ve vergi beyanları, şirketlerin mali yılına göre belirlenir.

Piyasa manipülasyonu, menkul kıymetlerin fiyatlarını kontrol ederek ya da yapay olarak etkileyerek yatırımcıları aldatmak için yürütülen eylemlerdir. Çoğu durumda yasa dışı olan manipülasyon, tespit edilmesi ve kanıtlanması yönüyle zorluklar taşır. Kamuoyuna ve hissedarlara yanlış bilgi vererek fiyatları etkilemek, manipülasyon eylemleri arasında örneklenir.

Manşet enflasyon, İngilizcede headline inflation olarak tabir edilen ve tüketici fiyat endeksine karşılık gelen ham enflasyon rakamıdır.

Modern portföy teorisi, ABD doğumlu ekonomist Harry Markowitz tarafındandan geliştirilen ve kabul edilebilir bir risk seviyesi dahilinde toplam getirilerini en üst düzeye çıkarmak için riski dağıtmayı, portföyü çeşitlendirmeyi öne süren bir portföy teorisidir. Bu çalışma, Markowitz'e Nobel ödülü kazandırmıştır. Teori, herhangi bir yatırımın risk ve getiri özelliklerinin tek başına görülmemesi gerektiğini, her bir yatırımın genel portföyün risk ve getirisini nasıl etkilediğinin değerlendirilmesi gerektiğini savunur. Buna göre bir yatırımcı, daha yüksek riskler almadan da daha büyük getirirlerle sonuçlanacak, birden fazla varlıktan oluşturan bir portföy oluşturabilir.

Nakit akışı, bir şirkete giren ve şirketten çıkan nakitleri tanımlayan kavramdır. Nakit akışı tabloları, şirketlerin kaynakları ve belirli bir periyotta nakit kullanımı hakkında rapor veren mali tablolardır. Şirketlerin nakit akışları operasyonlardan, yatırımlardan ve finansmandan sağlanır. İşletmeler satışlardan gelir olarak para alır ve harcamalar için kasalarından para çıkar. Ayrıca faizlerden, yatırımlardan, telif ücretlerinden ve lisans sözleşmelerinden gelir elde edebilirler.

Standford Üniversitesi'nde yer alan tanıma göre, akademi dünyası tanımı konusunda ortak bir fikre sahip olmasa da neoliberalizm genel olarak bir toplumun siyasi ve ekonomik kurumlarının güçlü bir şekilde liberal ve kapitalist olmasını, ancak bu sistemin anayasal olarak sınırlı bir demokrasi ve mütevazı bir refah devletiyle desteklenmesi gerektiğini savunan ideolojidir. Serbest piyasa kapitalizmini, regülasyonsuzluğu ve hükümet harcamalarında azalmayı destekleyen politik bir yaklaşım olan neoliberalizm, temelini ekonomiye dayandıran bir siyasi ideoloji olarak bilinir. Serbest piyasa rekabetinin değerini vurgulayan neoliberalizm, ekonominin kontrolünü hükümetlere değil, özel sektöre devretmeyi öngörür.

İngilizcede ultimate beneficial owner olarak ifade edilen ve UBO olarak kısaltılan nihai yararlanıcı, belirli bir finansal işlemden nihai olarak yararlanan kişi yada kişilerdir. Örneğin bir işletmenin şirket esas sözleşmesinde geçen isimler, o şirketin nihai yararlanıcılarıdır.

Nominal değer ekonomide, fiyat seviyesindeki değişiklikler temel alınan, gerçek değerlerin aksine enflasyon veya fiyata etki eden diğer faktörleri hesaba katmayan cari fiyatı ifade eden değerdir. Nominal değer, faiz ödemeleri, piyasa değerleri, getiriler gibi birçok hisse senedi hesaplamasının kritik bir bileşenidir.

Ortalama hacim, bir hisse senedinde belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleşen işlemlerin ortalama miktarını gösterir. Bu veri, piyasadaki likiditeyi ve bir hisse senedine olan yatırımcı ilgisini anlamak için kritik bir göstergedir. Yüksek bir ortalama hacim, o hisse senedinde alım-satım işlemlerinin yoğun olduğunu ve dolayısıyla likiditenin yüksek olduğunu gösterir. Düşük bir ortalama hacim ise işlemlerin daha seyrek gerçekleştiğini ve likiditenin düşük olduğunu işaret eder. Ortalama hacim, yatırımcılar için piyasa trendlerini analiz ederken ve stratejik kararlar alırken dikkate alınması gereken önemli bir ölçüdür.

Ortalama hisse maliyeti, bir yatırımcının bir hisse senedi için ödediği toplam tutarın, sahip olduğu toplam hisse adedine bölünmesiyle elde edilen fiyattır. Bu hesaplama, yatırımcının belirli bir hisse senedi için ne kadar ödeme yaptığını anlamasına yardımcı olur ve yatırım portföyünün maliyet bazını belirler. Ortalama hisse maliyeti, yatırımcıların hisse senedi fiyatlarındaki dalgalanmalara karşı stratejik kararlar alabilmesi için kritik bir gösterge olarak kullanılır. Bu değer, hisse fiyatlarının zamanla değişiklik göstermesi durumunda, yatırımcının elindeki hisselerin gerçek maliyetini belirlemekte önemli bir rol oynar.

Oyun teorisi, rakip oyuncular arasındaki sosyal durumları kavramak ve stratejik bir ortamda bağımsız ve rekabet eden aktörlerin en iyi kararları vermesini üretmek için sunulan teorik bir çerçevedir. Oyun teorisi kullanılarak fiyatlandırma rekabeti gibi pek çok konuda gerçek dünya senaryoları üretilebilir ve sonuçlar tahmin edilebilir. Oyun teorisinin öncüleri arasında 1940'larda yaşamış matematikçi John von Neumann ve ekonomist Oskar Morgenstern sayılır. Matematikçi John Nash ise bu iki ismin çalışmalarını devam ettiren kişilerin başında kabul edilir. Oyun teorisinin odak noktası, rasyonel oyuncular arasında etkileşimli bir durumun modelinin sunan oyundur. Oyun teorisi psikoloji, evrimsel biyoloji, savaş, politika, ekonomi ve işletme dahil pek çok disiplinde uygulanır.

Önceki kapanış, bir hisse senedinin bir önceki işlem gününde piyasa kapandığında kaydedilen son işlem fiyatını ifade eder. Bu fiyat, piyasanın o günkü genel performansını ve yatırımcıların o hisse senedine yönelik son beklentilerini yansıtır. Önceki kapanış fiyatı, bir sonraki işlem günü için referans noktası olarak kullanılır ve genellikle yeni günün açılış fiyatıyla kıyaslanarak piyasa trendleri hakkında bilgi verir. Önceki kapanış fiyatı, yatırımcıların fiyat hareketlerini analiz etmesine ve gün içindeki değişimleri takip ederek alım-satım stratejilerini belirlemelerine yardımcı olur

İngilizcede shell company ya da shell corporation olarak bilinen, aktif ticari faaliyetleri veya önemli varlıkları olmayan şirketlerdir. Bu şirketler, her zaman yasa dışı olmasa da bazen iş sahipliğini güvenlik güçlerinden gizlemek için gayri meşru bir biçimde kullanılabilir. Paravan şirketlerin temel amaçları arasında ticari varlığı bir araç olarak kullanmak, fon sağlamak, düşmanca devralma gibi başlıklar yer alır.

Parçalı hisse senedi, bir tam hisse senedinden az kesirli hisse senetleridir. Parça hisse senetleri aracı kurumlar aracılığıyla alınıp satılabilir. Parça hisse özelliği, bir tam hisse değeri yatırım yapma örneğin Apple hissesi sahibi olmayı mümkün kılar. Papara Yatırım Hesabında parça hisse alıp satabilir, şirketlere sermayen kadar ortak olabilir, 1 dolara dahi sevdiğin şirketlerin hisselerine sahip olabilirsin.

Veriler alınıyor. Birkaç saniye bekledikten sonra kesmeyi veya kopyalamayı yeniden deneyin.

İngilizcede market capitalization tabirinden kısaltılan ve market cap olarak ifade edilen piyasa değeri, hisse senedi fiyatının tedavüldeki hisse sayısıyla çarpımıdır. Piyasa değeri, bir şirketin değerine ilişkin bir gösterge olarak kullanılır ve bazı hisse değerleme biçimlerinde belirleyicidir. Piyasa değeri, bir şirketin yalnızca öz sermaye değerini yansıdır.

Ponzi şeması, yatırımcılara çok az riskle yüksek getiriler vaat eden bir yatırım dolandırıcılığı biçimidir. Ponzi şemasının temel prensibi, sonraki yatırımcılarnda alınan paralarla daha önceki yatırımcılara getiri sağlamaktır. Ponzi şeması, çok az veya sıfır riskle büyük bir kâr vaat edilen yeni yatırımcılar edinerek eski yatırımcılar için getiri sağlamaya odaklanır. Ponzi dolandırıcılığına ortak olanların kazanmasının tek yolu, mümkün olduğu kadar çok yeni yatırımcı çekmektir.

Portföy dağıtımı ya da varlık sınıflandırması, bir portföyün varlıklarını yatırımcının hedeflerine, risk toleransına, yatırım yetkinliğine göre bölüştürerek risk ve getiriyi dengelemeye amaçlayan bir yatırım stratejisidir. Yatırımcılar portföylerini hisse senetleri, sabit gelirli yatırımlar, nakit ve nakit eşdeğerleri gibi farklı varlık tipleriyle çeşitlendirebilir.

Portföy, hisse senedi, tahvil, döviz, gayrimenkul ya da sanat eseri gibi farklı yatırım araçlarının ve varlıkların oluşturduğu yatırım havuzudur. Yatırımcılar, yatırım risklerini en aza indirmek için portföylerini farklı yatırım araçlarıyla çeşitlendirir. Portföyü zenginleştirmek, farklı yatırım araçlarını etkin olarak kullanmak açısından önemlidir. Borsalarda da portföyler farklı şirketlerin hisselerini içerir.

Bir makroekonomik terim olan resesyon, belirlenmiş bir bölgedeki genel ekonomik aktivitedeki önemli bir düşüşe atıfta bulunan dönemdir. Durgunluk olarak Türkçeleştirilebilen resesyon dönemlerinde genelde işsizlik oranlarında artış görülür ve ekonomiler art arda iki çeyrek boyunca negatif büyüme sergilemiştir.

Kredi risk primi olarak bilinen CDS, borcun ödenmeme riskini hesaplamak için kullanılan bir finansal orandır. CDS priminin yükselmesi, ülkedeki kredi maliyetlerinin yükselmesi anlamına gelir. CDS hesaplanırken ülkelerin ekonomik durumunun geçmişteki ve şimdiki durumu ile gelecek dönem varsayımları da değerlendirilir.

VC olarak kısaltılan ve girişim sermayesi olarak da adlandırılan venture capital, bir tür özel sermaye türüdür. Yatırımcıların uzun vadeli büyüme potansiyeline sahip olduğuna inandıkları girişimlere sağladıkları finansman türüdür.

ABD merkezli kredi değerlendirme kuruluşu Standart & Poor's tarafından yapılan S&P 500, bir borsa endeksidir. 500 büyük Amerikan şirketini kapsayan S&P 500, Amerikan hisse senedi piyasasının yaklaşık %75'ini kapsar.

PMI olarak kısaltılan satın alma yöneticileri endeksi, imalat ve hizmet sektörlerindeki ekonomik eğilimlerinin hakim yönünü gösteren bir göstergedir. PMI'ın amacı, şirket karar vericilerine, analistlere ve yatırımcılara mevcut ve gelecekteki iş koşulları hakkında içgörü sağlamaktır. 0 ve 100 arasındaki değerlerle ölçülen PMI, 50'nin üzerindeyse önceki aya kıyasla bir genişleme ve iyileşmeyi temsil eder. 50'nin altında ise daralma anlamına gelir.

ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'nun kısaltması olan SEC, ABD borsalarını denetlemekle yükümlü olan düzenleyici kuruluştur. SEC'nin Türkiye'deki karşılığı Sermaye Piyasası Kurulu'dur.

Sell-side, yani satış tarafı analistleri genelde yatırım banklarında çalışan analistlerdir. Borsada işlem gören hisse senetlerine ilişkin tahminlerde bulunarak yatırımcılara referans kaynaklar oluşturan analist türünden biri olan sell-side analistler, çoğunlukla "strong sell", "outperform", "nötr", "sell" gibi öneriler yapar.

Serbest piyasa ekonomisi, hükümet kontrolünün çok az olduğu ya da hiç olmadığı, arz ve talep mekanizmasına dayalı bir ekonomik sistemdir. Serbest piyasa ekonomisi, belirli bir ekonomik ortamda gerçekleştirilen tüm gönüllü değişim ve işlemlerin özetini sunan bir ifadedir. Serbest piyasalar, bireylerin ekonomik kararları bizzat aldığı, düzenin bağımsız otoritelerce sağlandığı, ekonomiyi tanımlar. Serbest piyasaların en önemli özelliklerinden biri, zorunlu işlemlerin veya işlemlerle ilgili hükümetlerce zorlanan koşulların olmamasıdır.

Sermaye, bir fabrikayı ya da makineleri, patent gibi fikri mülkiyetleri, bir işletmenin ya da bir bireyin finansal varlıkları gibi sahibine değer ve fayda sağlayan herhangi bir varlığı tanımlayan çatı bir kavramdır. Sermaye, daha çok üretken bir yaklaşımla ve yatırım amacıyla kullanılan varlıklar için kullanılır. Bir işi günden güne yürütmenin ve gelecekte büyütmenin kritik bir bileşenidir. Yatırım amacıyla kullandığınız bütçenin toplamı, sermayenizdir.

Sistematik risk, tüm pazara veya pazar segmentine özgü riski ifade eden bir tabirdir. Piyasa riski ya da volatilite gibi kavramlarla da adlandırılan sistematik risk, yalnızca belirli bir hisse senedi veya endüstriyi değil, genel piyasayı etkiler. Sistematik riskler, ekonomik, jeopolitik ve finansal faktörlerin etkisini yansıtan bir bütün olarak piyasaya özgüdür. Bu risk türü, belirli bir endüstriyi veya güvenliği etkileyen sistematik olmayan risklerden farklıdır. Sistematik riskler büyük ölçüde tahmin edilemez ve genellikle kaçınılması zor olarak görülür. Sistematik risklerin etkilerini azaltmanın yolu, portföyleri çeşitlendirmekten geçer.

Özel amaçlı satın alma şirketi ifadesinin İngilizcedeki baş harflerinden oluşturulan SPAC kavramı, ticari faaliyet olmayan ve halka arz yoluyla sermaye artırmak, mevcut bir şirketi satın almak ya da bir şirketle birleşmek amacıyla kurulmuş şirketlerdir.

Finansta spekülasyon veya spekülatif ticaret, yüksek riskli alım satım faaliyetleriyle fiyat dalgalanmalarını büyük gelirlere dönüştürmeyi amaçlayan bir stratejidir.

Stagflasyon, ekonomilerde aynı anda hem işsizlik oranlarının hem de enflasyonun artması durumudur.

Stopaj, devletin gelir elde edilirken doğrudan kaynaktan tahsil ettiği bir vergi türüdür. Maaş, kira, nema ve temettü gibi gelirler üzerinden uygulanır. Bu sistem, verginin zamanında ödenmesini sağlarken vergi tahsilatının düzenli olmasını sağlar.

Döviz kurlarında yaşanan değişimlerle meydana gelen riskleri en aza indirmeyi amaçlayan swap, finans piyasalarında iki tarafın yükümlülüklerine bağlı olarak faiz ödemeleri ve döviz cinsini değiştirdikleri sözleşmelerdir.

Güvercin duruşun aksine şahin duruş, ekonomi alanında politika yapıcıların enflasyondan endişe duyduğu ve para politikasını bu endişeleri temel alarak güncellediği bir tutumdur. Temelde faiz oranlarını artırmak, para arzını azaltmak ve ekonomisinin büyümesini sınırlayarak yükselen fiyatları ve ücretleri dengelemeye çalışmayı içerir.

Geleneksel merkez bankası faaliyetlerini değiştiren politikalara atıfta bulunan tapering, merkez bankaları tarafından uygulanan ve ekonomik büyümeyi teşvik etmeyi amaçlayan politikaların aksine, daralmayı amaçlayan politikalardır. Tapering, bir merkez bankasının niceliksel genişleme politikası kapsamında bilançosunda yeni varlıklar biriktirme oranını azaltmasıdır.

Teknik analiz, istatistiksel ve tarihsel verilerin esas kaynak olarak alındığı ve fiyat tahminlerinin bu kaynaklar üzerinden yapılmaya çalışıldığı analizdir. Teknik analistler, şirketlerin hisse senedi fiyatlarının geçmişte izlediği davranışları inceleyerek, davranış örüntüleri oluşturmaya odaklanır.

Temel analiz, hisse senetlerini içsel değerlerini ölçmeye çalışarak değerlendiren yöntemdir. Temel analiz sırasında ekonomi ve endüstri koşulları, şirketlerin finansal güçleri, içsel değeri ortaya çıkarmak için incelenir. Teknik analizden farkı, tarihsel piyasa verilerinin analiz sırasında bir kaynak olarak kullanılmamasıdır.

Temettü, bir şirketin kazançlarının bir kısmının, şirketin yönetim kurulu tarafından belirlenen bir hissedar sınıfına dağıtılmasıdır. Genelde ex-dividend date, yani hak ediş tarihinden önce hisse senedine sahip olan yatırımcılar, temettü dağıtan şirketlerin ödemelerinden yararlanabilir. Temettü dağıtan şirketler, elde ettikleri kârın bir kısmını, hissedarlarına nakit olarak aktarır ve bu miktar temettü olarak adlandırılır.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), tüketiciler tarafından ödenen fiyatlardaki aylık değişimi ölçen göstergedir. Enflasyon ve deflasyonun ölçümünde TÜFE'den yararlanılır.

İngilizcede futures olarak adlandırılan vadeli işlemler, alıcının bir varlığı satın almasını veya satıcının bir varlığı önceden belirlenmiş bir gelecek tarihte, belirlenen fiyattan satmasını zorunlu kılan türev finansal sözleşmelerdir. Bir vadeli işlem sözleşmesi, bir yatırımcının bir finansal araç veya emtia fiyatı üzerinde spekülasyon yapmasını olanaklı kılar.

Türkçeye oynaklık olarak çevrilebilen volatilite, bir menkul kıymet veya piyasa endeksi için getiri dağılımının dalgalı hareketini adlandıran istatistiksel bir ölçüdür. Eğer bir varlıkta ya da piyasada oynaklık yüksekse, risk de o denli yüksektir.

Yatırım, tasarruf elde etmek ya da değer kazanmak amacıyla edinilen varlıkları ve bu edinme işlemini adlandıran bir kavramdır. Bir kişi yatırım yapmak için bir varlık satın aldığında amacı, o varlığı tüketmek değil, gelecekte daha değerli bir versiyonuna ulaşmaktır. Yatırım, geleceğe yapılan sermaye aktarımıdır.

Yeşil yatırım, çevre üzerinde olumlu etkisi olan iş uygulamalarını desteklemeyi amaçlayan yatırım türüdür. Örneğin rüzgar enerjisine, elektrikli otomobillere ya da çevresel etkisi az mikromobilite şirketlerine yatırım yapmak, yeşil yatırıma örnektir. İklim teknolojileri alanında çalışan girişimler ya da çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterleriyle uyumlu işletmelere yapılacak yatırımlar, dünyanın daha iyi bir yer olmasına hizmet eden işletmeleri destekleyerek yeşil yatırım yapmak anlamına gelir.

İngilizcede year to date olarak adlandırılan ve YTD olarak kısaltılan "yıldan bugüne", geçerli takvim yılının ilk gününden, geçerli tarihe kadarki süreyi ifade eden birimdir. YTD verileri, bir şirketin, hisse senedinin ya da emtianın fiyatını yılın başından bugüne dek değerlendirmek için kullanılır.

İngilizcede year over year olarak ifade edilen ve YOY olarak kısaltılan "yıldan yıla", bir dönemdeki sonuçları yıllık bazda karşılaştırmak için kullanılan bir değerlendirme yöntemidir. Hisse senetlerinin performansını değerlendirmenin popüler ve etkili bir yolunu sunar.

Yönetim kurulu, şirketin tüzel kişiliğini temsil eden, bir organizasyonun faaliyetlerini denetleyen, üst düzey yönetim organizasyonudur.

YTD, "yatırım tavsiyesi değildir" cümlesinin baş harflerinin kısaltmasıyla oluşturulan bir kavramdır. Hisse senetleri ve borsalar hakkında fikir belirten kişiler, söyledikleri sebebiyle diğer yatırımcıların alacağı kararlarda sorumluluk üstlenmemek için görüşlerinin altına YTD ifadesini yazar.