Hangi yatırım aracı gelir seviyene uygun?

Anahtar Bilgiler

• Özellikle yatırım teknolojilerinin ve mobil cihazların gelişmesiyle, ulusal ve küresel hisse senedi piyasalarında, döviz piyasalarında ve kıymetli maden piyasalarında yatırım yapmak kolaylaştı.
  
  
• Her gelir seviyesinden yatırımcı bugün hisse senetleri, altın, gümüş, platin, devlet tahvilleri, borsa yatırım fonları gibi yatırım araçlarına erişebiliyor.
  
  
• Gelir seviyesi ne olursa olsun, tüm yatırımcıların yatırıma başlamadan önce risk toleransı ve portföy çeşitlendirme gibi kavramları bilmesi gerekiyor. 

Selam Paparalı! Yatırımcılığın yalnızca yüksek gelir seviyesine sahip kişilerin işi olduğuna, borsanın küçük yatırımcıya göre olmadığına dair mitler duyabilirsin. Oysa finansal özgürlük kısa mesafeli bir koşudan çok daha fazlasıdır ve adeta bir maratondur. İlk günlerde küçük sermayelerle başladığın yatırım eylemlerin, ilerleyen süreçte senin de yüksek gelir seviyesine sahip yatırımcılar arasında katılmana yardımcı olabilir. Yatırımda kısa vadeli zenginleşmeden ziyade, uzun vadeli finansal büyüme hedeflenir ve bunu sağlayabilecek araçlar da risk toleransına, risk yönetim kabiliyetlerine, gelir düzeyine göre şekillenir. Papara Invest olarak bu yazımızda farklı gelir seviyelerindeki yatırımcılar için sürdürülebilir yatırım stratejilerine ve gelir seviyesine uygun yatırım araçlarına değinecek, yatırıma başlarken ve yatırım süreci boyunca aklında tutman gerekenleri notlayacağız. Bu yazı dönüp dönüp bakacağın, yatırım planlaması yaparken daima hatırlayacağın ipuçlarından oluşacak, bizden söylemesi! 😎

Yatırıma başlamadan önce bilinmesi gerekenler

Öncelikle yatırımın temel mantığından söz edelim. Yatırımda temel amaç, orta ve uzun vadede paranın değerini korumasını ve değerinin artmasını sağlamaktır. Bu noktada kısa vadeli yoğun getirilerden çok uzun vadeli istikrarlı kazançlar hedeflenir. Uzun vadeli bir süreç olduğu için ve bir maratona benzetilebileceği için, disiplin ve sabır gerektirir. Yatırım, tasarruf kültürünü temel alır. Başarılı bir yatırımcı olmanın anahtarı, bütçe yönetimini başarabilmekten, tasarruf ve yatırım için kaynak yaratabilmekten, daha sonra da yatırıma ayrılan bu kaynakları sadık bir biçimde biriktirmeye odaklanabilmekten geçer. Elbette tüm yatırımları on yıllara yayılan serüvenler olarak düşünmemelisin. Yatırım stratejisi bir bütündür ve adı üzerinde, mevcut koşullara göre yeniden yapılandırılabilen bir stratejidir. Özetle yatırım, bir planlama ve bu plana sadık kalma işidir. Sabır, disiplin ve sadakatten söz ettiğimiz noktada duygusal kararlar arka plana atılır ve rasyonellik ön plana çıkar. Yatırım yaparken paniklerden ve coşkulardan mümkün olduğunca az etkilenmekli, piyasa koşulları beklentilerinin tersi yönünde hareket ettiğinde finansal hedeflerini hatırlamalısın.

Planlama yaparken ilk önce hedeflerini belirlemen gerekir. Bazı yatırımlarının temel hedefi emeklilik sonrası yaşamın için kaynak yaratmak, bazı yatırımılarının temel hedefi de kısa vadeli büyük harcamaların için tasarruf yapmak olabilir. Bu noktada kısa, orta ve uzun vadeli yatırım hedefleri belirlemek, değişken piyasa koşullarına doğru zamanlarda uyumlanabilmek için de önem taşır. Yatırım stratejini dönemsel makroekonomik koşullara ve piyasa şartlarına göre gözden geçirmen, yeni fırsatları erken yakalaman için de fırsat sunar. Sürdürülebilir bir yatırım stratejisi istikrardan, rasyonel kararlardan ve dönemsel portföy çeşitlendirmeden geçer. 

Yatırım yapmadan önce gelir seviyeni ve risk toleransını belirle

Portföy belirleme ve çeşitlendirme yapmak için ise ilk olarak gelir seviyeni ve risk toleransını belirlemen gerekir. Gelir seviyeni hesaplamak için bütçe planlaması yapabilir, düzenli ve düzensiz giderlerini ve gereksiz harcamalarını hesaptan çıkardıktan sonra yatırım ve tasarruf için ayırabileceğin miktarı belirleyebilirsin. Veya yatırım portföyünü oluştururken hâlihazırda elinde tuttuğun toplu birikim miktarını da gelir seviyene dâhil edebilirsin. 

Finansal risk analizi yapmak ve risk toleransını belirlemek içinse kendine bazı sorular sorman gerekir. Risk toleransı, risk alabilme kapasiten ve risk iştahın anlamına gelir. Risk toleransını belirlerken borçlarını, düzenli gelirini, riske edebileceğin miktarı, yatırımını elde tutabileceğin süreyi hesaba katman gerekir. Bu noktada risk toleransını belirlerken kendine şu soruları sorabilirsin?

• Borçlarımı ödeyebiliyor muyum? Hangi durumda borçlarımı ödeyemeyecek duruma gelebilirim? 
• Yatırımın ne kadarını kaybedebilirim? Her ne olursa olsun anaparamı korumak mı isterim, yoksa kimi dönemlerde anaparadan da feragat edebilir miyim? 
• Yatırımı ne kadar elde tutabilirim? Yakın vadede bir yaşam olayı veya başka bir yatırım için büyük miktarda nakite ihtiyaç duyacak mıyım? Böyle bir durumda yatırımı ne kadar sürede nakite çevirmem gerekir?
• Piyasada %10 - %20 seviyelerinde yükseliş veya düşüş görülse nasıl hareket ederim? Yatırımcı psikolojim kayıp risklerini karşılamaya hazır mı? 
• Ne kadar risk alabilirim ve ne kadar getiri hedefliyorum? Yıllık bazda enflasyon üstü bir getiri yeterli mi, yoksa daha fazlasını mı hedefliyorum?

Bu gibi sorulara vereceğin yanıtlar, düşük-orta ve yüksek olmak üzere risk toleransının kategorisini belirlemeni kolaylaştırır. Risk toleransın düşükse istikrarlı ve sabit getirili yatırımlara yönelebilir, orta istikrarda daha riskli varlıklar için de portföyünde yer açabilir, şayet yüksek risk alabiliyorsan biraz daha iddialı bir plan kurabilirsin. Adeta satranç oynar gibi, sonraki hamleleri de tasarlayarak risk toleransını belirleyebilir, risk iştahın hakkında fikir sahibi olabilir ve bu sorulara vereceğin yanıtlar ışığında yatırım portföyünü daha az riskli, daha sabit getirileri veya riski ve getirisi yüksek araçlarla ağırlıklandırabilirsin. Şimdi sırada, farklı gelir seviyeleri için farklı yatırım araçları var! 

Düşük gelir seviyesi için yatırım araçları

Yatırımın yalnızca yüksek gelir seviyesine sahip kişiler tarafından tercih edilen bir tasarruf ve birikim aracı olduğunu düşünüyorsan, yanılıyorsun Paparalı. Evet, belki de bir dönem böyleydi; borsaya ve diğer yatırım araçlarına erişilebilirlik daha zayıftı. Ancak Papara Invest gibi yatırım uygulamaları ortaya çıktıkça özellikle ABD borsaları ve Borsa İstanbul’da hisse senedi alım satımı yapmak yalnızca telefonundan kontrol edebileceğin kolay süreçlere dönüştü. Yatırım teknolojilerindeki bu dönüşüm, düşük gelir seviyesine sahip yatırımcıların da birkaç adımda kıymetli maden, hisse senedi, borsa yatırım fonu veya para piyasası fonu yatırımı yapmasını olanaklı hâle getirdi. Dolayısıyla küçük bütçeyle yatırım yapma yöntemleri arayışındaysan doğru yerdesin. Bu noktada her ay artırabildiğin tutar ne olursa olsun, yatırım yapabileceğini aklının bir köşesinde tutmanı öneriririz. 

Şayet her ay yatırıma ayırabileceğin tutar düşükse, kıymetli maden ve hisse senetlerine portföyünün bir bölümünde yer verebilirsin. Papara Invest, düzenli birikim talimatı vererek ve Cashback ile anında nakit kazanarak Birikim Hesabında topladığın miktarı kıymetli maden yatırımı yapman için kullanmanı sağlıyor. Üstelik bunu otomatik bir biçimde yapabiliyorsun. Bu sayede her ay yatırıma belirli bir miktar ayırabiliyor ve bileşik büyümenin gücüyle kazançlarını zaman içinde artırma şansı yakalıyorsun. 

Ayrıca Papara Invest sana hisse senetlerine küçük miktarlarda yatırım yapma olanağı da sunuyor. Güvendiğin, temettü ödeyen, finansal akışları güçlü, ABD’nin önde gelen şirketlerine yapacağın küçük yatırımlar, hisse senedi portföyünü besliyor. Şayet hisse senedi seçmekte zorlanıyorsan, Papara’da yer alan Papara Listeleri’ni inceleyebilirsin. Warren Buffett, Bill Gates, Michael Burry gibi ünlü yatırımcıların portföyünde yer alan hisseleri Papara Listeleri bölümünde görebilirsin. Öte yandan risk iştahına göre, Yüksek Getiri Potansiyeli veya Uzun Vadede Güçlü Hisseler gibi listeleri inceleyebilir; dilersen yatırımlarını yapay zeka, yeşil enerji, temettü hisseleri gibi temalar üzerinden de gerçekleştirebilirsin. Tek tek hisse senedi seçmekle uğraşmak istemiyorsan, Papara’da ABD borsalarında işlem gören borsa yatırım fonlarına (ETF) da ulaşabilirsin. Unutma, çok yakında Papara’da Borsa İstanbul’da listelenen hisse senetlerine ve TEFAS fonlarına da yatırım yapabileceksin.

Bireysel Emeklilik Sistemi veya yaygın kullanılan kısaltmasıyla BES de, özellikle ücretli çalışanlar için uzun vadeli yatırımda tercih edilen araçlardan biri olma özelliği taşıyor. BES’e dahil olduğunda, geleceğine, emekliliğine yatırım yapmaya başlıyorsun. Üstelik bunu yaparken %30 devlet katkısından yararlanabiliyorsun. Ancak yine de “yatırımımın kontrolü bende olsun, istediğim an nakde çevirebileyim” diyorsan, Papara’da Kıymetli Maden Hesabı açarak altın, gümüş ve platin gibi kıymetli madenlere yatırım yapabilirsin. Üstelik, 0,01 grama kadar kıymetli maden almak mümkün. Papara hesabındaki tutarla doğrudan dilediğin miktarda altın, gümüş ve platin yatırımı yapabilirsin. Ayrıca Papara hesabındaki TL tutarı, Papara Invest’te uygun kurlarla dolara çevirir, dolarla da ABD hisse senetlerine parçalı yatırım imkânı bulabilirsin. Yani hissenin fiyatı kadar yatırım yapman şart değil, 10 doların olsa bile Microsoft’a, Tesla’ya, Apple’a ortak olabilirsin!

Son olarak özellikle piyasa ve makroekonomi koşullarının el verdiği dönemlerde, yani ülke para biriminin değerinin korunmasının stratejik öncelikler arasında sayıldığı zamanlarda, yüklü miktarda birikimini vadeli mevduat hesaplarında değerlendirebilir veya devlet tahvili gibi sabit faiz getirisi sunan borçlanma senetlerine yönelebilirsin. 

Orta gelir seviyesi için yatırım araçları

Gelir seviyen biraz daha yukarıdaysa ve dolayısıyla risk iştahın da biraz fazlaysa, hisse senedi ve borsa yatırım fonlarını portföyünün baş köşesinde tutabilirsin. Hisse senedi gibi risk varlıklarının yaşayabileceği dalgalanmalardan korunmak için kriz dönemlerinin “güvenli limanı” olarak anılan altın ve endüstriyel talebin günden güne arttığı platin ve gümüş gibi kıymetli madenlere yönelebilir; bu sayede risklerini dengeleyerek akıllı portföy çeşitlendirme yapabilirsin. Bu yatırım araçlarının hepsine Papara’dan ulaşabileceğini de hatırlatalım!

Papara’da ABD borsalarında listelenen hisse senetlerinin ve altın, gümüş, platin gibi kıymetli madenlerin yanı sıra, Papara tarafından oluşturulmuş listeleri de inceleyebilirsin. Papara Listeleri, risk ve getiri beklentilerine ve yatırım deneyimine göre özelleştirilmiş listeler içeriyor. Örneğin Yatırım Deneyimi kategorisinde, Başlangıç Hisseleri ve İleri Seviye isimli listeler bulunuyor. Risk ve Getiri listesinde ise Yüksek Getiri Potansiyeli ve Uzun Vadede Güçlü Hisseler gibi listeler mevcut. Bu listeler, hem gelir seviyeni hem de risk iştahını dikkate alarak özenle oluşturuldu. Örneğin Yüksek Getiri Potansiyeli listeleri, orta ve yüksek gelir seviyesinde, cesur hareket etmeyi düşünen yatırımcılar için önerilen hisseleri içeriyor. Öte yandan Uzun Vadede Güçlü Hisseler listesinde, istikrarlı büyüme sunan, yatırımcılar arasında popüler hisselere yer veriliyor. 

Papara’da altın, gümüş veya platin yatırımı yapmak için bir alt ve üst limit olmadığından, dilediğin tutarla bu kıymetli madenlere yatırım yapabilirsin. Özellikle gelir seviyen büyüdüğünde ve yatırımların kademeli olarak arttığında, yükseliş trendi süren varlıklardaki getiri potansiyelin de artar. Altın ve gümüş gibi kıymetli madenler, hem güçlü endüstriyel talep hem de güvenli liman özellikleriyle, hangi gelir seviyesinden olursa olsun yatırımcılara hitap etmeyi başarıyor.

Ek olarak, orta gelirli yatırımcılar; borçlanma senetleri, hisse senetleri, opsiyon araçları gibi çeşitli risk seviyelerinde stratejik olarak dengelenmiş yatırım araçlarını içeren emeklilik fonlarının yanı sıra, arsa yatırımlarına veya ikinci el konut yatırımlarına yönelebilirsin. Yine de gayrimenkul yatırım stratejileri planlıyorsan, bu varlıkları acil nakit ihtiyacında hızla elden çıkaramayacağını aklında bulundurmalısın. 

Yüksek gelir seviyesi için yatırım araçları

Gelir seviyen daha da yüksek olduğunda ve temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra önemli bir miktar biriktirmeye başladığında, yatırım yapabileceğin araç sayısı da çeşitlenir Paparalı. Güçlü bir servetin varsa ve giderek yüksek net değerli yatırımcılar arasında katılmaya başlıyorsan, uluslararası piyasalarda daha fazla işlem yapmayı değerlendirebilirsin. Yüksek gelir seviyesine sahip yatırımcıların risk iştahları da yüksek olur ve bu yatırımcılar daha riskli yatırımları göze alabilir. Bu noktada yurt dışı yatırım piyasalarında işlem yapmak, bunu yaparken mümkünse fon yöneticilerinin desteğini almak işini kolaylaştırabilir. Yüksek gelir seviyesine sahip yatırımcıların portföyleri büyüme hissesi olarak tabir edilen riski büyük ancak getiri potansiyeli de aynı ölçüde yüksek hisse senedi yatırımlarına yönelebilir. Papara’da da Yüksek Getiri Potansiyeli listesinde yer alan hisse senetleri, tam sana göre olabilir. 

Ek olarak, melek yatırımcılık veya startup yatırımcılığı gibi kavramları da değerlendirmeye alabilirsin. Türkiye girişim ekosistemi her geçen yıl büyüyor ve dünya çapında başarılara imza atan iş fikirlerine imza atılıyor. Türkiye’nin yeni nesil girişimcileri, başarılı ve kolay ölçeklenen iş fikirleri aracılığıyla işlerini dünyanın dört bir yanına genişletebiliyor ve ilk dönem yatırımcılarına orta-uzun vadede onlarca kat geri dönüş sağlayabiliyor. Doğrudan bir girişime yatırımcı olmasan dahi, Türkiye’deki risk sermayedarlarının veya girişim sermayedarlarının, yani VC olarak tabir edilen fon şirketlerinin kurdukları GSYO (girişim sermayesi yatırım ortaklığı) fonlarına katılabilirsin. 

Farklı gelir seviyelerine uygun yatırımlara dair genel bir bakış sunduğumuz bu yazımızda alternatif yatırımlara da değinmeden geçmeyelim. Sanat eserleri ve koleksiyonlar da likidite açısından zayıf olsalar dahi uzun vadede değerlenme potansiyeli yüksek yatırım araçları arasında görülür. Öte yandan büyük yatırım şirketlerinin sermayedarları arasına katılarak dünyanın dört bir yanındaki veri merkezi gibi altyapı projelerinin yatırımcısı olmak da senaryolar arasında. 

Yatırım yaparken dikkat etmen gerekenler

Bu bölümde kapanış notları gibi tüm yatırımcıların aklında tutması gereken ipuçlarına yer veriyoruz. Hangi gelir seviyesine sahip olursan ol, yatırımın amacı zaman içinde sahip olduğun değeri büyütmek. Dolayısıyla bazı temel ilke ve prensiplerin her ölçekten yatırımcının yatırım yaparken dikkat etmesi gerekenler olarak öne çıkıyor. Sıralayalım: 

• Piyasa araştırması yap: Yatırımcılık ilk kurallarından biri şüphesiz piyasa araştırması yapmak. Piyasa araştırması, piyasa trendlerini doğru bir biçimde keşfedebilmene, yatırım stratejine karar verirken piyasa koşullarını ve makroekonomik unsurları dikkate alabilmene yardımcı olur.
• Portföyünü çeşitlendir: İyi bir yatırımcı, risk ve getiri dengesini başarılı bir biçimde sağlayabilen yatırımcıdır. Bu noktada portföy çeşitlendirme devreye girer. Farklı piyasa koşullarına ve haber akışlarına farklı yanıtlar verebilen portföy çeşitlendirme stratejisi, risklerini minimize etmene yardımcı olur. Sermayen ne kadar büyük olsa da başarılı bir yatırım stratejisi oluşturmak istiyorsan çeşitlendirmeden her koşulda yararlanmalısın. 
• Sabırlı ol: Yatırımcıların kayıplarını büyüten en önemli gerekçelerinden biri de şüphesiz, sabırsızlık ve panik. Piyasalar dalgalanabilir, gelişmelere aşırı tepkiler verebilir, sert satışlar görebilir. Bu yine de yatırım tezinin yanlış olduğunu kanıtlamaz. Piyasa trendlerini doğru okumak, finansal okuryazarlığını ve yatırım stratejini geliştirmek, duygusal tepkilerini yönetebilmeni ve daha sabırlı bir yatırımcı olmanı da mümkün kılar.
• İstikrarı elden bırakma: Daha önce birçok yazımızda konu ettiğimiz bileşik faiz veya bileşik büyüme etkisinden maksimum yatırım verimi elde edebilmek için istikrarlı bir yatırımcı olman gerekir. Düzenli alım yapmak, küçük birikimleri yatırıma dönüştürmek, orta ve uzun vadede elde edeceğin değeri büyütür.
• Yatırım maliyetlerini de düşün: Çok sık alım satım yapmak, varlıklarını kısa periyotlarda elden çıkarmak, kârlılığını sınırlayabilir. Ya da daha yüksek yatırım miktarlarını fon yöneticileriyle veya aracı kuruluşlar üzerinden yönetmek, ek maliyetler yaratabilir. Son olarak, yatırımlarından elde ettiğin gelirler de vergiye tabi tutulur. Bu gibi masraf ve maliyetleri de aklından çıkarma. 

Sıkça Sorulan Sorular

Düşük gelirle yatırım yapmak mümkün mü?

Düşük gelirle yatırım yapmak mümkündür. Özellikle bireysel yatırımcılığı olanaklı kılan yatırımcı teknolojilerinin gelişmesiyle küçük yatırımcılar da ulusal ve küresel borsalara aktif katılım sağlayabilir hâle geldi. Öte yandan gram altın, gram gümüş veya platin gibi kıymetli maden yatırımları, mobil cihazlar aracılığıyla yapılabilmeye başlandı. Yatırım dikeyinde gelişen mobil teknolojiler, sanat eserlerinden dijital varlıklara, pek çok yatırım aracını erişilebilir kılıyor. Bu da küçük miktarlarda da olsa tasarruf edebilen tüm yatırımcı için düşük gelirle yatırım yapabilmesinin önünü açıyor. 

Hangi yatırım araçları uzun vadede daha güvenli?

Her yatırım aracı kendi risklerini taşır. Ancak piyasalarda genel kanı, içsel değeri gereği altının veya sabit getiri sunan devlet tahvili gibi varlıkları güvenli limanlar olarak tanımlar. Öte yandan hisse senedi piyasasında da temettü hissesi olarak tabir edilen veya blue-chip olarak anılan hisse senetleri, uzun vadede güvenli hisse yatırımları arasında sayılabilir.

Yatırım fonları mı, hisse senetleri mi daha kârlı?

Başka hiçbir değişkene dair bilgi sahibi olmadan bu soru hakkında net bir yanıt vermek çok mümkün değil. Ancak hisse senetleri, risk varlıkları olarak sayılır ve bireysel yatırımcının yatırım kararlarına bağlıdır. Öte yandan yatırım fonları, profesyonel fon yöneticileri tarafından yönetilir. Ayrıca yatırım fonları, risk - getiri dengesini sağlamak için portföy çeşitlendirmeyi aktif bir biçimde uygular. Kârlılık garantisi olmasa da yatırım fonlarının risklerinin daha az olduğu söylenebilir. 

Gayrimenkul yatırımı yaparken nelere dikkat edilmeli?

Gayrimenkul yatırımında konum, yani lokasyon en önemli kriter olarak görülür. Şehirlerin genişleme ve gelişme potansiyeli olan bölgelerinde erken yapılacak bir gayrimenkul yatırımı, iyi kazanç getirebilir. Öte yandan bu gibi daha şehir dışında, ancak genişleme aksında yapılacak arsa yatırımları da önemli getiriler sağlayabilir. Gayrimenkul yatırımı yaparken yatırımcıların bütçelerini göz önünde bulundurması, arz-talep dengesi ve şehirleşme planlarına dair fikir sahibi olması, konut yatırımı yapılıyorsa merkezilik dışında deprem yönetmeliğine uyum ve kat mülkiyeti gibi kriterleri değerlendirmesi, amortisman süresini hesaplaması önemlidir. 

Hangi yatırım araçları enflasyona karşı koruma sağlar?

Kıymetli madenler arasında başı çeken altın, enflasyona karşı en güvenli liman olarak değerlendirilir. Küresel piyasada fiyatlanması ve talep yüksekliği, özellikle enflasyonun istikrarlı seyrettiği ekonomilerde kârlı bir yatırım aracına dönüştürür. Öte yandan altın, yine küresel piyasalarda fiyatlanmasının sağladığı avantajla enflasyonun ve faiz oranlarının yüksek olduğu ekonomilerde de geleneksel yatırımcıların vazgeçilmez yatırım aracı olarak öne çıkar. 

Hisse senetleri veya endeks fonları da risk toleransına ve piyasa koşullarına göre enflasyona karşı koruma sağlayabilir. Öte yandan gayrimenkul, daha uzun vadeli bir yatırım olarak hem kira getirisi hem de yıllar içinde değerlenme potansiyeliyle pasif gelir kaynakları ve enflasyon koruması sağlayan yatırım araçları arasında öne çıkar. 

Pasif gelir sağlamak için en uygun yatırım seçenekleri nelerdir?

Hisse senetleri çerçevesinde temettü ödeyen hisse senetleri, en bariz pasif gelir kaynağı olarak konumlanır. Nakit akışı yeterli, finansal sağlığı iyi ve köklü şirketler, temettü ödemesi aracılığıyla elde ettikleri kârı ortaklarına dağıtır. Bu da periyodik aralıklarla düzenli gelir elde etmeye yarar. Öte yandan gayrimenkul ve özellikle de konut yatırımı, kira getirisi sayesinde Türkiye’de başlıca pasif gelir kaynağı olarak görülür. 

Küçük yatırımcılar için en iyi yatırım stratejileri hangileri? 

Küçük yatırımcılar, yatırımlarından en iyi sonuçları, daha az riskli enstrümanlara düzenli olarak yapacakları ve bileşik büyümenin etkisiyle orta-uzun vadede daha fazla kazanç sağlayacakları yatırım stratejileriyle alır. Küçük yatırımcılar, piyasa koşulları ne olursa olsun, belirledikleri yatırım tezine bağlı kalarak istikrarlı ve sabırlı bir biçimde yatırım yapmaya devam ettiği takdirde, uzun vadede arzu ettikleri finansal sonuçlarla ve finansal özgürlüğe kavuşabilir.