Yapay zeka ile hisse senedi yatırımı: AI destekli stratejiler ve gelecek trendleri

Anahtar Bilgiler

• ABD'de yürütülen bir araştırmaya göre yatırımcıların %64'ü, belirli hisse senetlerini analiz etmek için, %42'si ise finansal duyuruları ve kazanç raporlarını analiz etmek için yapay zekadan aktif olarak yararlanıyor. 
  
  
• Yapay zeka, büyük veri, doğal dil işleme ve makine öğrenmesi gibi teknolojileri kullanarak; yatırım dünyasında fiyat hareketi tahmini, finansal analiz, temel analiz ve teknik analizi güçlendirme gibi amaçlarla kullanılabiliyor.
  
  
• Yapay zeka ayrıca yatırımcı hissiyatını ve piyasa duygusunu gerçek zamanlı incelediği haberler ve sosyal medya gönderileri üzerinden analiz ederek risk yönetimi konusunda da yardımcı rol üstleniyor.

Selam Paparalı! Papara Invest’te geleneksel yatırımcılıkla yeni nesil teknolojilerin kesişim kümelerine değinmeyi de önemsiyor, yatırımda inovasyonu yakından takip etmeni istiyoruz. Tam da bu sebepten, bu yazımızda son yılların en popüler kavramlarından birine, yapay zekaya odaklanıyoruz. İşte, bu yazıda yanıtlamayı düşündüğümüz birkaç soru: Yapay zeka hisse senedi yatırımını nasıl dönüştürüyor? Yapay zekayla risk yönetimi nasıl yapılır? Algoritmik ticaret nedir ve yapay zekanın bu süreçteki rolü nedir? AI destekli yatırım nasıl yapılır? Oldukça heyecanlı bir yazı bizi bekliyor. Hazırsan, başlayalım! 😎

Yapay zeka ile hisse senedi yatırımı nedir?

Şüphesiz, yapay zeka bir zamanlar adeta bilim kurguydu; ancak bugün herhangi bir konuda bilgiye ihtiyaç duyduğumuzda en sık başvurduğumuz yeniliklerden birine dönüştü. Hâl böyle oyunca, işi büyük veriyle, piyasa hareketleriyle, finansal analizle ilgilenmek olan yatırımcılar “Yapay zekadan yatırım süreçlerinde nasıl yararlanılabilir?” sorusuna yanıt aramaya başladı. Bu soru oldukça haklı bir soru; zira aracı kuruluşlarda çalışan analistler, birden fazla kaynaktan edindikleri büyük miktarda veriyi, önceden belirlenmiş çeşitli araçlar kullanarak analiz ediyor ve yatırım stratejilerini buna göre belirliyor. Yapay zeka da temelde, büyük veri setlerini anlamlandırma ve eyleme dönüştürülebilir içgörüye çevirme konusunda hayatımı kolaylaştırıyor. Bu denklem düşünüldüğünde, yapay zekanın hisse senedi yatırımcılığında bir devrim yarattığını, ya da yaratabileceğini söylesek abartmış olmayız. 

Peki nasıl? Yapay zeka destekli yatırım stratejileri nasıl çalışıyor? Şöyle açıklayalım: Yapay zeka, bir insan analistin yapması saatler alan büyük veri analizini, saniyeler içinde işleyebilen algoritmalar sunabiliyor. Makine öğrenmesi ve doğal dil işleme gibi güncel teknolojileri kullanan yapay zekanın sosyal medya ve haber başlıkları aracılığıyla piyasa duygusunu anlamak ve hatta yatırımcıların risk seviyelerine göre kişiselleştirilmiş portföy önerilerinde bulunmak gibi yeteneklerinin arkasında da işte bu bilgi işlem gücü yatıyor. Bu yoğun bilgi işlem gücü, yapay zekanın tahminsel analitikleri kullanarak geleceğe dair öngörülerde bulunmasına, piyasa hissiyatını tahmin edebilmesine, algoritmik ticaretle yüksek frekanslı ticaret (high-frequency trading | HFT) işlemleri gerçekleştirmesine olanak tanıyor.

Makine öğrenmesi ve büyük veri (big data) hisse senedi analizi

Bugüne kadar Papara Invest Blog’da anlattıklarımızda, hisse senedi piyasalarının belirli döngüler hâlinde ilerlediğini, çeşitli trendlerin belirli zaman dilimlerine yayıldığını ve sonrasında bu döngülerin farklı formlarda yinelendiğini söyledik. Düşünelim: ABD borsasında bilinen ilk işlemlerin Mart 1817’de gerçekleştirildiği biliniyor. 200 yılı aşan bu tarih, büyük miktarda veri anlamına geliyor. Bugün dahi hâlihazırda kullanılan Elliott Dalga Teorisi veya Gann teorisi gibi teknik analiz araçlarının mucitleri olan isimlerin ortaya koyduğu bu metodolojileri elle, tek tek hesaplayarak ürettiğini biliyoruz. Oysa yapay zeka, bugün bu tarihsel verileri çok daha hızlı zaman dilimlerinde analiz ederek yorumlama kapasitesi sunuyor. Bu analizler, piyasanın belirli periyotlarda, o dönemin tarihsel koşulları da hesaba katılarak incelenebiliyor. Bu incelemeler, bağlamları da korunduğunda, tarihsel gerçeklikle birlikte çeşitli örüntülere dönüştürülebiliyor. İşte yatırım için geliştirilen yapay zeka modelleri, bu örüntüleri öğrenerek piyasa hareketlerini bu öğrenimler üzerinden tahmin edebilme potansiyeli taşıyor. 

Örneğin, ARIMA, LSTM gibi zaman serisi analizi yöntemleri, geçmiş fiyat hareketlerine dayalı tahminler yapma konusunda devreye giriyor. Öte yandan Random Forest, XGBoost gibi makine öğrenmesi teknikleri, geçmiş verilerle eğitilmiş modellerin gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmesini hedefliyor. Makine öğrenmesini hisse senedi yatırımına analizi yalnızca öngörü oluşturmayla sınırlı kalmıyor. Makine öğrenmesi algoritmaları, sentiment olarak da bilinen piyasa hissiyatı yorumunu belirli bir periyotta medyaya yansıyan, finansal raporlara sirayet eden gerçekleri analiz ederek belirleyebiliyor. 

Yapay zeka (AI) kullanarak temel ve teknik analizi birleştirme 

Papara Invest Blog’da okuduğun yazılarda seninle ileri düzey Fibonacci analizlerinden Elliott Dalga Teorisi'ne, RSI, MACD gibi en popüler teknik analiz osilatörlerine ve indikatörlerine dair bilgileri paylaştık. Bugün teknik analiz yapanların sıklıkla başvurduğu bu göstergeler, yapay zeka için de çocuk oyuncağı. Yapay zekanın teknik analizle kesişimi, en basitinden bu göstergeleri elle hesaplama zorluğunu ortadan kaldırıyor. Yatırımcılar için geliştirilmiş GPT’leri veya yapay zeka modelleri deneyimlendiğinde, herhangi bir hisse senedi için güncel destek ve direnç seviyelerini, RSI ve MACD gibi göstergelerin güncel değerlerini kolayca keşfetmek mümkün oluyor. Örnekleyelim: Hisse senedi değerleme yöntemlerini anlattığımız yazımızda belirttiğimiz pek çok hesaplama yöntemini, yapay zeka kullanarak hızla oluşturabilmek mümkün. İyi eğitilmiş ve yatırım bağlamına uygun olarak hazırlanmış yapay zeka modelleri, finansal raporları, gündemi, makroekonomik değişkenleri hesaba katarak; DCF ve F/K gibi oranları kullanarak hisse senetlerinin ucuz mu pahalı mı olduğunu bulabiliyor. 

Bir başka örneği de teknik analizle yapay zeka kesişiminden verelim. Yapay zeka, RSI, MACD ve Bolling bantları gibi geleneksel göstergelerin oluşturabileceği insan hatalarını ortadan kaldırma ve bu göstergeleri optimize etme yeteneğine de sahip. Bu sayede piyasa koşullarına daha iyi uyum sağlayan teknik araçlar kullanmak mümkün oluyor. Ayrıca yapay zeka, tüm bu göstergeleri hesaba katarak ve piyasayı etkileyen değişkenleri değiştirerek oluşturacağın simülasyonlarla portföyünü daha kolay yönetebilme imkânı sunuyor!

Bu arada senin için küçük bir ipucu: Ekim 2024’te bünyemize kattığımız ve güçlerimizi birleştirdiğimiz Finfree ile çok yakında yapay zeka destekli yatırım özellikleri Papara Invest’te seninle buluşacak! Hisse senedi analizlerinden duygu analizlerine, öngörüsel analitik araçlarından kazanç çağrısı özetlerini; hisse senedi piyasalarının yönünü belirleyen ve portföyünü güçlendirecek tüm araçları seninle zamanla buluşturacağız Paparalı!

AI ile risk yönetimi ve portföy optimizasyonu

Portföy optimizasyonu bir yatırım stratejisinden maksimum verimi almanın olmazsa olmazları arasında konumlanıyor. Yapay zeka, değişken piyasa koşullarına çok daha hızlı yanıt verebilecek şekilde tasarlandığından, risk analizinde de başarılı sonuçlar veriyor. Bu sayede yapay zeka destekli yatırım stratejileri, piyasada yaşanabilen volatilitelere karşı önlem alma konusunda yatırımcıların elini kolaylaştırıyor. Portföyündeki hisse senetlerinin kazanç raporlarını inceleyen, şirketler hakkında haberleri takip eden yapay zeka modelleri, portföyünün riskli varlıkları konusunda seni erkenden uyarabiliyor ve bu varlıkları ne tür hisse senetleriyle çeşitlendirebileceğin konusunda tavsiye de verebiliyor. 

Yapay zeka destekli araçlar, aktif işlemlerdeki riski yönetmek için koşullu emirler, zarar durdurma (stop-loss) ve kâr alma seviyeleri gibi karmaşık emir stratejileri konusunda da yönlendirici rol üstlenebiliyor. Yapay zeka desteğiyle yatırım stratejisi belirlerken öncelikleri ortaya koymak, risk iştahını vurgulamak ve çıkış stratejisini de talep etmek, uçtan uca tasarlanmış bir yatırım tezi oluşturmaya yardımcı oluyor. Yatırımcılar, mevcut portföylerini deneysel senaryolarda stres testlerine tabi tutarak tüm olası piyasa hareketlerine karşı B planlarını yapay zeka desteğiyle hazır edebiliyor. 

Bir örnek: ChatGPT ile portföy oluşturma

Canlı örnekle yapay zekanın hisse senedi yatırımına getirdiği yenilikleri denemeye ne dersin? Bir prompt yazalım ve ChatGPT’den bizim için portföy oluşturmasını isteyelim.

Selam ChatGPT! Kendini bir Wall Street analisti olarak düşün. Risk iştahın yüksek. 10.000 dolar sermayen var. Bu sermayenle ABD hisse senedi piyasalarında etkin ve kazançlı bir yatırım stratejisi tasarla. Odaklanman gereken sektörler perakende, medya, yapay zeka. Warren Buffett gibi uzman isimlerin stratejilerinden de referans alabilirsin. Şayet oluşturacağın portföy çok riskli olursa, altın veya dolar gibi riski daha az varlıklardan da yararlanabilirsin. Seni izliyoruz!

İşte ChatGPT’nin yanıtı!

Stratejim, yüksek büyüme potansiyeline sahip ancak volatilitesi yüksek olan hisseleri seçip, bunları sağlam bir temel ile dengelemek üzerine kurulu. Bunu yaparken Barbell Strategy (Halter Stratejisi) kullanıyorum:

1. %70 Agresif Büyüme Hisseleri – Yüksek potansiyelli medya, AI ve perakende hisseleri
   
   
2. %20 Defansif ve Güvenli Varlıklar – Altın, dolar veya büyük ölçekli temettü hisseleri
   
   
3. %10 Likidite (Nakit) – Piyasa düşüşlerinde alım fırsatlarını değerlendirmek için
   
   

🔥 Yüksek Büyüme Odaklı Hisseler (%70 - 7.000$)

Bu hisseler volatil ama büyük potansiyele sahip.

1. Nvidia (NVDA) – %20 (2.000$)
   
   
• AI çılgınlığının merkezi, donanım ve yazılım açısından lider konumda.
  
  
• Verimli ve kârlı bir büyüme gösteriyor.
  
  
2. The Trade Desk (TTD) – %15 (1.500$)
   
   
• Dijital reklamcılıkta yapay zeka kullanımını artırıyor.
  
  
• Google ve Meta gibi devlerin dışında, büyük bir pazar payı elde etme potansiyeli var.
  
  
3. Amazon (AMZN) – %15 (1.500$)
   
   
• Perakende ve bulut bilişim iş modeli çok güçlü.
  
  
• AWS sayesinde AI altyapısını domine ediyor.
  
  
4. Netflix (NFLX) – %10 (1.000$)
   
   
• İçerik üretiminde global hakimiyeti sürüyor.
  
  
• Reklam destekli abonelik modeliyle gelirlerini artırıyor.
  
  
5. Coupang (CPNG) – %10 (1.000$)
   
   
• Güney Kore’nin Amazon’u.
  
  
• Hızlı büyüyen e-ticaret sektörü içinde agresif genişleme stratejisi izliyor.
  
  

🛡️ Defansif ve Güvenli Yatırımlar (%20 - 2.000$)

Düşüşlerde koruma sağlayacak varlıklar.

1. SPDR Gold Shares ETF (GLD) – %10 (1.000$)
   
   
• Altın, enflasyon ve ekonomik krizlere karşı hedge sağlar.
  
  
2. Vanguard High Dividend Yield ETF (VYM) – %10 (1.000$)
   
   
• Temettü hisseleriyle pasif gelir kaynağı yaratır.
  
  

💰 Likidite (%10 - 1.000$)

Piyasalardaki düşüşlerden faydalanmak için nakit tutuyorum.

• ABD Doları (USD) veya kısa vadeli Hazine bonoları (T-bills)
  

Risk Yönetimi ve Çıkış Stratejisi

• Zarar kes (stop-loss) seviyeleri belirleyerek büyük kayıplardan kaçınırım.
  
  
• AI ve medya hisseleri sert düşerse, onları daha düşük fiyatlardan artırmak için elimde nakit tutarım.
  
  
• 6 ayda bir portföyü gözden geçirerek sektör trendlerine göre ağırlıkları yeniden belirlerim.
  
  

Bu stratejiyle agresif ama mantıklı bir büyüme yakalamayı hedefliyorum. Risk büyük ama ödül de büyük! 🚀

ChatGPT, bu stratejiyi üç saniye içinde oluşturdu. Ancak unutma, bu sadece bir örnek. Örneklediğimiz prompt’taki değişkenleri kendin belirleyebilir, ChatGPT ile yeni yatırım stratejin için sohbet etmeye başlayabilirsin!

Yapay zeka piyasayı yenebilir mi?

Heyecanını yükselttik, ancak risklerden de bahsetmeden olmaz. Öncelikle, yapay zekanın hisse senedi seçiminde ve yatırım strateji belirlemede aktif olarak kullanıldığını biliyoruz. Örneğin; 2023’te ACSI tarafından ABD’de 18 yaşın üzerindeki yatırımcılarla gerçekleştirilen bir araştırma, yatırımcıların %64’ünün, spesifik hisse senetlerini ve diğer varlıkları analiz etmek için yapay zekadan yararlandığını gösteriyor. %43’ü, hisse senetlerini birbiriyle kıyaslamak için yapay zekadan yararlanıyor. Finansal duyuruları ve kazanç raporlarını yapay zekayla analiz edenlerin oranı da bir hayli yüksek: Tam %42. 

Ancak… Yapay zeka yalnızca yatırım dünyasına değil, pek çok iş kolunda ve uğraş alanında insanın yeteneklerinin sınırlarını genişletse de insana hâlâ ihtiyaç olduğunu ve yapay zekanın piyasayı yenmek gibi bir vaatte bulunmadığını hatırlamak gerekiyor. Her ne kadar hayatımızda son iki yıldır yoğun bir biçimde olsa da yapay zekanın geçmişi on yıllara uzanıyor. Örneğin; Investopedia’da yer alan bir bilgi, Temmuz 2014’te Eurakahedge’in 10 yapay zeka tarafından yönetilen hedge fonunun, yani AI destekli yatırım fonlarının endeksine yatırılan bir miktarın, Eurakahedge’in 2000’den fazla hedge fonunun performansını, 10 yıllık bir zaman zarfında yakalayabildiğini gösteriyor. Yani başka bir deyişle, “yapay zeka piyasayı yenebilir mi?” sorusunun kısaca yanıtı, “henüz değil” olarak açıklanabiliyor. Piyasa hiçbir zaman bir kesinlik sunmuyor ve bu da onun öngörülemezliğinin gerçek olduğunu kanıtlıyor.