ABD Başkanı Donald Trump, ülkenin dış ticaret açığını azaltmak ve yerli üreticileri korumak amacıyla yeni bir tarife düzenlemesi üzerinde çalıştıklarını duyurdu. Trump, ABD’ye ithal edilen ürünlere, diğer ülkelerin ABD mallarına uyguladığı vergi oranlarıyla eş değer tarifeler getirileceğini belirtti.
Bu adımın, “adil ticaret” ilkesini güçlendirmeyi ve Amerikan ekonomisine katkı sağlamayı hedeflediği ifade edildi. Trump, “Artık diğer ülkelerin bizim ürünlerimize uyguladığı yüksek vergilere sessiz kalmayacağız. Karşılıklı tarife sistemini devreye sokarak eşit şartlar sağlayacağız.” dedi.
Çin ile Ticaret Savaşında Yeni Dönem
Trump’ın yeni tarife planları, özellikle Çin’i hedef alıyor. Geçmişte çelik ve alüminyum ithalatına %25 ve Çin’den gelen tüm ithalata %10 ek vergi kararı alınmıştı.
Analistler, Çin’in ABD’den ithal ettiği mallara uyguladığı ortalama vergi oranının ABD’nin Çin’den ithal ettiği ürünlere uyguladığı oranlardan daha yüksek olduğunu vurguluyor. Ancak, 2018’den bu yana süren ticaret savaşlarının etkilerinin Trump’ın iddia ettiğinden daha karmaşık olduğu belirtiliyor.
Washington’un, tarifelerin yanı sıra vergi rejimleri, tarife dışı engeller ve döviz kuru politikalarını da göz önünde bulundurduğu ve bu hamlelerin Pekin’e yönelik yeni gümrük vergilerini gerekçelendirme alanı yaratabileceği değerlendiriliyor.
BRICS Ülkelerine Tarife Tehdidi
Trump, küresel ticarette BRICS ülkelerini (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) hedef alarak, ABD dolarını terk etmeleri halinde %100 oranında gümrük vergisi ile karşı karşıya kalabileceklerini söyledi.
BRICS ülkeleri, kendi para birimlerini kullanma girişimlerini hızlandırırken, Trump bu hamleye kesinlikle karşı olduğunu belirtti. ABD ile ticaret yapmak isteyen ülkelerin dolar bazlı sistemde kalmaları gerektiğini vurgulayan Trump’ın açıklamaları, küresel ekonomide büyük yankı uyandırdı.
Kanada ve Fransa’ya Dijital Hizmet Vergisi Misillemesi
ABD Başkanı, Kanada ve Fransa’nın ABD’li teknoloji devlerine uyguladığı dijital hizmet vergileri nedeniyle bu ülkelere yeni gümrük tarifeleri getirmeyi planladığını açıkladı.
Kanada, Google’ın ana şirketi Alphabet ve Amazon gibi büyük firmalara yönelik dijital hizmet vergisini 2023 yılında yürürlüğe koymuştu. ABD yönetimi, bu vergilerin Amerikan şirketlerine yılda 2 milyar dolarlık ek maliyet yarattığını belirterek, ticari misilleme yapılması gerektiğini savundu.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, “Sadece Amerika, Amerikan şirketlerini vergilendirme hakkına sahiptir.” ifadeleri kullanıldı.
Japonya, Trump’ın Tarifeleri İçin Müzakerelere Başladı
Trump’ın yeni ticaret tarifeleri, ABD’nin müttefiklerinden biri olan Japonya’yı da harekete geçirdi. Japonya Ticaret Bakanı Yoji Muto ve Kabine Baş Sekreteri Yoshimasa Hayashi, Washington ile tarifelerin detaylarını görüşmek üzere diplomatik temaslara başladıklarını duyurdu.
Japonya, ABD ile olan ticaret ilişkilerini olumsuz etkileyecek vergilerin kapsamını netleştirmek ve istisna sağlamak için Trump yönetimiyle müzakere yürütmeyi hedefliyor.
Trump’ın Tarifeleri Enflasyonist Baskıyı Artırabilir
Ekonomistler, Trump’ın yeni tarifelerinin ABD’de enflasyonist baskıyı artırabileceğine dikkat çekiyor. Çalışma Bakanlığı verilerine göre, tüketici fiyatları son bir yılda %3 oranında artarken, toptan eşya fiyatları %3,5 yükseldi.
İthalata yönelik ek vergilerin, tüketici fiyatlarını daha da yukarı çekerek enflasyonu kontrol altına almayı zorlaştırabileceği belirtiliyor.
ABD’nin 2023 yılında 918 milyar dolarlık ticaret açığı verdiği ve bu açığın 1,2 trilyon dolarlık mal ticareti açığıyla rekor seviyeye ulaştığı ifade ediliyor.
Trump, bu açığın ABD’nin küresel ticarette “sömürüldüğünün” kanıtı olduğunu savunurken, ekonomistler ise küresel misilleme savaşlarının ekonomik zararlarını artırabileceğini vurguluyor.
Sonuç: Küresel Ticaret Savaşları Kapıda mı?
Trump’ın yeni tarifeleri, ABD’nin ticaret ortaklarıyla olan ilişkilerini ciddi şekilde etkileyebilir. Özellikle Çin, BRICS ülkeleri, Kanada, Fransa ve Japonya gibi büyük ekonomiler, bu hamlelere karşı nasıl bir tepki vereceklerini tartışıyor.
Önümüzdeki dönemde, ABD’nin ticaret politikalarının küresel ekonomi üzerindeki etkilerini ve diğer ülkelerin vereceği karşılıkları görmek kritik olacak.
